Urząd Transportu Kolejowego Podsumowanie działalności Urzędu Transportu Kolejowego w pierwszej połowie 2015 roku - Aktualności -

Bezpieczeństwo w transporcie kolejowym

Prezes UTK pełni rolę krajowej władzy bezpieczeństwa dla transportu kolejowego oraz realizuje zadania wynikające bezpośrednio z przepisów prawa unijnego i krajowego. Opierają się one na wspólnych dla wszystkich państw członkowskich zasadach, a ich celem jest zapewnienie jednolitych warunków bezpiecznego funkcjonowania sektora kolejowego w całej Unii Europejskiej.

Jednym z podstawowych zadań Prezesa UTK dotyczących bezpieczeństwa sektora kolejowego jest wydawanie uprawnień podmiotom sektora kolejowego, potwierdzających posiadanie wymaganych kompetencji, w tym w szczególności zdolności do systemowego zarządzania bezpieczeństwem prowadzonej działalności. 

W obszarze związanym z wydawaniem certyfikatów bezpieczeństwa dla przewoźników kolejowych i autoryzacji bezpieczeństwa dla zarządców infrastruktury kolejowej oraz certyfikatów dla podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie (ECM) do Prezesa UTK wpłynęło 76 nowych wniosków (34 wnioski o wydanie certyfikatu bezpieczeństwa w części A, 22 wnioski o wydanie certyfikatu bezpieczeństwa w części B, 8 wniosków o wydanie autoryzacji bezpieczeństwa oraz 12 wniosków o certyfikat ECM). W ramach powyższych spraw zrealizowanych zostało 37 wniosków (odpowiednio 20 wniosków złożonych w bieżącym roku i 17 wniosków, które wpłynęły w latach ubiegłych).

Bardzo ważny w tym kontekście jest fakt, że 2015 rok jest okresem recertyfikacji i w większości przypadków składane wnioski dotyczą przedłużenia ważności certyfikatów bezpieczeństwa, tj. w ramach 56 wniosków o certyfikat bezpieczeństwa 37 dotyczy przedłużenia ważności, 10 wniosków to wnioski o wydanie nowego certyfikatu oraz 9 wniosków o zmianę certyfikatu.

Realizując zadania nałożone na krajowe organy ds. bezpieczeństwa transportu kolejowego (Dyrektywa 2004/49/WE i Rozporządzenie 881/2004), przedstawiciele UTK uczestniczyli w pracach właściwych grup roboczych Europejskiej Agencji Kolejowej (ERA).

Działalność obejmowała zarówno wymianę informacji i budowanie jednolitego podejścia do zagadnień bezpieczeństwa transportu kolejowego, jak również bezpośredni udział w opracowaniu nowych rozwiązań prawno – organizacyjnych, kluczowych z punktu widzenia funkcjonowania sektora kolejowego.

Jednocześnie UTK był organizatorem spotkań z przedstawicielami podmiotów rynku kolejowego,  m.in. na temat recertyfikacji.

Działający przy Prezesie UTK Zespół ds. monitorowania poziomu bezpieczeństwa sektora kolejowego w Polsce, który powołany został na mocy Zarządzenia Nr 9 Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego z 22 sierpnia 2014 r. cyklicznie odbywa posiedzenia. Od dnia wejścia w życie ww. Zarządzenia do 9 lipca 2015 r. odbyło się 14 posiedzeń Zespołu, z  czego 4 w pierwszym półroczu 2015 r.

Do głównych zadań Zespołu należy w szczególności: identyfikowanie źródeł informacji dotyczących bezpieczeństwa krajowego sektora kolejowego, analizowanie informacji na temat bezpieczeństwa krajowego sektora kolejowego w celu identyfikacji niepokojących zjawisk i trendów, określanie optymalnego trybu komunikacji z sektorem oraz przekazywanie informacji o zidentyfikowanych zagadnieniach problemowych dotyczących bezpieczeństwa krajowego sektora kolejowego czy inicjowanie działań ukierunkowanych na przyjmowanie i wdrażanie przez podmioty sektora kolejowego środków zapobiegawczych oraz eliminację zidentyfikowanych nieprawidłowości.

Głównym tematem omawianym podczas ostatnich posiedzeń Zespołu były zdarzenia kolejowe związane z wypadkami bądź incydentami spowodowanymi niezatrzymaniem się pojazdu kolejowego przed sygnałem „Stój” lub w miejscu, w którym powinien się zatrzymać, albo wypadkami spowodowanymi uruchomieniem pojazdu kolejowego bez wymaganego zezwolenia oraz incydent związany ze zbiegnięciem pojazdu kolejowego.

W ramach spotkań omawiane były okoliczności zdarzeń, ich przyczyny oraz środki zaradcze podejmowane przez podmioty zmierzające do zachowania właściwego poziomu bezpieczeństwa w sektorze kolejowym. Dodatkowo, często poruszanym podczas spotkań zagadnieniem były zdarzenia związane ze złym stanem technicznym pojazdów kolejowych oraz kwestie monitorowania obszaru tzw. trudności eksploatacyjnych. Przedstawiciele spółek biorących udział w posiedzeniach Zespołu często zostają zobowiązani do przedstawiania szczegółowych informacji o podejmowanych działaniach profilaktycznych.

Rolą Zespołu jest nie tylko monitorowanie zdarzeń, ale również takie oddziaływanie na rynek, aby podmioty wyprzedzająco reagowały na pojawiające się nieprawidłowości i wprowadzały działania zapobiegawcze, bezzwłocznie podejmując właściwe środki profilaktyczne w celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

Świadectwa Bezpieczeństwa i przepisy wewnętrzne

Zgodnie z art. 13 ust. 1a pkt 1 ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 r. poz. 1594 z późn. zm.), do zadań Prezesa UTK w zakresie nadzoru nad podmiotami, których działalność ma wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego i bezpieczeństwo eksploatacji kolei, należy wydawanie, przedłużanie ważności, zmiana i cofanie autoryzacji bezpieczeństwa, certyfikatów bezpieczeństwa i świadectw bezpieczeństwa, o których mowa w art. 18, oraz prowadzenie i aktualizacja rejestrów tych dokumentów.

Natomiast zgodnie z art. 13 ust. 5 ustawy o transporcie kolejowym Prezes UTK zatwierdza przepisy wewnętrzne, o których mowa w art. 19 ust. 1 pkt 3, ust. 2 pkt 4, ust. 3 pkt 2 i ust. 3a pkt 2.

W pierwszym półroczu 2015 r. do UTK wpłynęło 319 wniosków o zatwierdzenie/zmianę/uchylenie przepisów oraz regulacji wewnętrznych. W ramach powyższych spraw zrealizowane zostały 324 wnioski, które wpłynęły przed 1 stycznia 2015 r. oraz 161 wniosków bieżących tj. z 2015 r. Łącznie w pierwszym półroczu 2015 r. zrealizowano zatem 485 wniosków.

Natomiast w obszarze dotyczącym świadectw bezpieczeństwa w pierwszym półroczu 2015 r. do UTK wpłynęły 122 wnioski o wydanie/przedłużenie ważności świadectwa bezpieczeństwa. Do końca czerwca 2015 r. zrealizowano 72 wnioski, które wpłynęły przed 1 stycznia 2015 r. oraz 33 wnioski z 2015 r. Łącznie zrealizowano zatem 105 wniosków.

W pierwszym półroczu 2015 r. weszły w życie istotne zmiany przepisów mające znaczenie dla rynku transportu kolejowego. Zgodnie z § 2 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury i Rozwoju z 17 lutego 2015 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie systemu zarządzania bezpieczeństwem w transporcie kolejowym (Dz. U. nr 264 z dnia 25 lutego 2015 r.), regulacje wewnętrzne złożone do Prezesa UTK przed dniem wejścia rozporządzenia na podstawie dotychczasowych przepisów i niezaakceptowane przed tym dniem, pozostawia się bez rozpoznania. Oznacza to, że z dniem 1 marca 2015 r. ustał obowiązek przedkładania do Prezesa UTK w celu akceptacji regulacji wewnętrznych przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury.

Z dniem 1 marca 2015 r. weszło również w życie rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lutego 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków oraz trybu wydawania, przedłużania, zmiany i cofania autoryzacji bezpieczeństwa, certyfikatów bezpieczeństwa i świadectw bezpieczeństwa (Dz. U. z 2015 r. poz. 265), zgodnie z którym certyfikowani przewoźnicy kolejowi mogą objąć eksploatowane przez siebie bocznice kolejowe certyfikatem bezpieczeństwa. Tym samym zwolnieni są z obowiązku uzyskania świadectwa bezpieczeństwa. W związku z tym Prezes UTK opracował i rozpoczął działania edukacyjne mające na celu objęcie certyfikatem bezpieczeństwa bocznic kolejowych.

Utrzymanie pojazdów kolejowych

Zmiana regulacji prawnych w zakresie zatwierdzania dokumentacji systemu utrzymania (DSU) pojazdów kolejowych, która weszła w życie w I kwartale 2015 r., spowodowała pozostawienie bez rozpoznania wniosków o zatwierdzenie DSU dla wagonów towarowych utrzymywanych przez certyfikowane ECM, tj. blisko 100 spraw. Zgodnie z aktualnym stanem prawnym Prezes UTK nie zatwierdza już DSU dla wagonów towarowych utrzymywanych przez certyfikowane ECM. Zmieniło się również podejście w zakresie zatwierdzania zmian w DSU, a mianowicie w przypadku, gdy pojazd kolejowy jest zarejestrowany w bazie NVR, Prezes UTK nie zatwierdza takich zmian, jeśli w ocenie ryzyka zmiana została uznana za zmianę nieznaczącą.

W pierwszej połowie 2015 r. do UTK wpłynęło 227 wniosków o zatwierdzenie dokumentacji systemu utrzymania pojazdów kolejowych i o zatwierdzenie zmian w dokumentacjach systemu utrzymania już zatwierdzonych decyzją Prezesa  UTK.  W tym czasie zrealizowano 313 wniosków (228 wniosków sprzed 2015 r. oraz 85 wniosków, które wpłynęły do UTK w pierwszym półroczu 2015 r., w tym wydano 173 decyzje zatwierdzające.

Na stronie internetowej opublikowano stanowisko Prezesa UTK dotyczące  odpowiedzialności za utrzymanie pojazdów kolejowych, zgodnie z zatwierdzoną przez Prezesa UTK DSU w przypadku, kiedy dany pojazd kolejowy jest czasowo eksploatowany przez inny podmiot (np. dzierżawiony przez inną spółkę). W stanowisku wskazano, że obowiązek posiadania zatwierdzonej decyzją administracyjną DSU spoczywa na podmiocie faktycznie eksploatującym pojazd kolejowy. Oznacza to, że podmiot, który przyjmuje taki pojazd do używania, na podstawie określonego tytułu prawnego, jest uprawniony do korzystania w procesie utrzymania pojazdu z zatwierdzonej DSU podmiotu udostępniającego pojazd, i powinien utrzymywać przedmiotowy pojazd zgodnie z tą DSU.

Prowadzone są również postępowania związane z udzieleniem wniosków o odstępstwo od technicznych warunków eksploatacji pojazdów kolejowych.

Licencjonowanie maszynistów

Do Prezesa UTK w pierwszej połowie 2015 r. wpłynęły 1024 wnioski o wydanie licencji maszynisty oraz 2 wnioski związane z wpisem na listę podmiotów uprawnionych do przeprowadzania badań lekarskich i psychologicznych oraz orzekania w celu sprawdzenia spełnienia wymagań zdrowotnych, fizycznych i psychicznych, niezbędnych do uzyskania licencji maszynisty oraz świadectwa maszynisty, a także zachowania ich ważności (jeden o wpis, jeden o zawieszenie działalności). Ponadto w oparciu o wniosek złożony w 2014 r. dokonano wpisu jednego podmiotu do rejestru ośrodków szkolenia i egzaminowania.

Zrealizowano 718 spraw związanych z licencjonowaniem maszynistów (w tym wydanych zostało 717 spersonalizowanych blankietów licencji maszynisty oraz 1 decyzja odmowy wydania licencji maszynisty).

Porównując drugie półrocze 2014 r., gdzie zrealizowano 566 spraw związanych z licencjonowaniem maszynistów, w roku bieżącym można zauważyć wzrost realizowanych spraw o 26%  co wynika zarówno ze wzmocnień kadrowych UTK oraz zmniejszenia liczby nieprawidłowości we wnioskach składanych przez wnioskodawców.

W lutym 2015 r. wychodząc naprzeciw potrzebom zgłaszanym przez podmioty sektora kolejowego w zakresie usprawnienia procesu wydawania licencji maszynisty, w UTK zorganizowano spotkanie informacyjne z przedstawicielami podmiotów składających wnioski o wydanie licencji maszynisty w imieniu wnioskodawców (kandydatów na maszynistów i maszynistów). Wzięli w nim udział przedstawiciele przewoźników kolejowych, zarządców infrastruktury kolejowej, ośrodków szkolenia i egzaminowania maszynistów. Celem spotkania było zaprezentowanie zasad wydawania licencji maszynisty oraz wskazanie wymagań dotyczących przygotowania wniosku i załączników przedkładanych przez osoby zainteresowane uzyskaniem licencji maszynisty. Spotkanie przyczyniło się poprawy jakości składanych wniosków, a tym samym do zwiększenia efektywności realizacji procesu po stronie Prezesa UTK.

Ponadto, kierując się potrzebą zapewniania sprawnie przeprowadzonego procesu zrealizowano i zamieszczono na stronie internetowej UTK dwa filmy instruktażowe na temat poprawnego wypełniania wniosków o wydanie licencji maszynisty jak również zapewniono w oddziałach terenowych UTK wsparcie dla wnioskodawców o wydanie licencji maszynistów.

Ochrona praw pasażerów w transporcie kolejowym

Do Prezesa UTK wpłynęło 719 skarg od pasażerów na przewoźników kolejowych oraz zarządców infrastruktury i dworców. W analogicznym okresie zeszłego roku wpłynęło 720 skarg. Należy jednak podkreślić, że liczba ta tylko w niewielkim stopniu oddaje problem nieprzestrzegania praw pasażerów. Część podróżnych zwraca się bowiem bezpośrednio do spółek kolejowych. Ponadto w wielu przypadkach osoby niezadowolone ze świadczonych usług nie skarżą się lub nie składają reklamacji w ogóle. 

Pasażerowie skarżyli się najczęściej na opóźnienia pociągów, brak informacji o połączeniach, niewłaściwe zapowiedzi na dworcach, stacjach, przystankach oraz w pociągach, a także niedostatecznie dobre warunki podróżowania (temperatura, czystość, dostępność toalet, przepełnienie w pociągu).

Prezes UTK wydał 2 decyzje administracyjne w postępowaniach z zakresu ochrony praw pasażerów. W obu przypadkach stwierdził naruszenie przez przewoźników zakazu stosowania bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym. Obecnie toczy się 11 postępowań dotyczących naruszeń praw pasażerów w transporcie kolejowym.

Do działań podejmowanych przez Prezesa UTK należy zaliczyć czynności nadzorczo-kontrolne nad podmiotami rynku kolejowego. W ich trakcie pracownicy UTK sprawdzali m.in.: statyczną i dynamiczną informację pasażerską na dworcach kolejowych,  oznakowanie kierunkowe i numerowe pociągów, działanie blokad drzwi w pociągach, sprawność klimatyzacji i ogrzewania oraz zatłoczenie składów.

Ponadto zrealizowano działania edukacyjno – informacyjne. Najważniejsze to:

• Dzień Pasażera,
• Kolejowe ABC,
• Dzień Dziecka w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów,
• Poradnik „Przed wakacjami – co warto wiedzieć?”.

Urząd otrzymał nagrodę w VI edycji konkursu „Strona internetowa Bez Barier” za serwis internetowy www.pasazer.info.pl.

Poza tym na stronie internetowej UTK dedykowanej pasażerom, systematycznie umieszczane są bieżące informacje istotne z punktu widzenia planowania i odbywania podróży (tj. m.in. o  zmianach rozkładów jazdy, wzajemnym honorowaniu biletów, imprezach i atrakcjach turystycznych związanych z transportem kolejowym, promocjach i ofertach specjalnych, zmianach lokalizacji przystanków i organizacji ruchu itp.). Osobną kategorię stanowią informacje o działaniach podejmowanych przez UTK na rzecz pasażerów oraz o zmianach w obowiązujących przepisach prawa. Dzięki temu podróżni pod jednym adresem mogą znaleźć szeroki zakres informacji, stanowiących niezbędne dla każdego pasażera kompendium wiedzy.

UTK aktywnie uczestniczył również w pracach grupy roboczej ds. ochrony praw pasażerów przy Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności i Transportu Komisji Europejskiej. Rezultatem tych prac jest Komunikat Komisji Europejskiej, zawierający wytyczne interpretacyjne do przepisów rozporządzenia 1371/2007 dotyczącego praw i obowiązków pasażerów w ruchu kolejowym. Celem jaki Komisja postawiła sobie wydając wytyczne, było ułatwienie i poprawa stosowania rozporządzenia oraz promowanie najlepszych praktyk.

Działania nadzorcze

Prezes UTK przeprowadził 1 484 działania nadzorcze (jako działanie nadzorcze należy rozumieć czynność o różnym stopniu pracochłonności i czasochłonności – np. jazda inspekcyjna w pojeździe kolejowym oraz wieloaspektowa kontrola wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem).  W porównaniu do analogicznego okresu 2014 roku nastąpił ich wzrost o blisko 8%. W rezultacie, po przeprowadzeniu wszczętych z urzędu postępowań, wydano 517 (wzrost o ponad 5%) decyzji administracyjnych dotyczących m.in. naruszeń warunków technicznych i organizacyjnych zapewniających bezpieczne prowadzenie ruchu, prowadzenia działalności bez wymaganych dokumentów, naruszeń w zakresie wdrożenia systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz wyłączenia i ograniczeń eksploatacji pojazdów kolejowych.

W wyniku przeprowadzonych działań nadzorczych Prezes UTK wydał podmiotom rynku 2 657 zaleceń pokontrolnych. W celu zapewnienia maksymalnego poziomu bezpieczeństwa ruchu kolejowego, większość wydanych przez Prezesa UTK decyzji administracyjnych oraz zaleceń pokontrolnych, opatrzona została rygorem natychmiastowej wykonalności.

Wykonywane były również szczegółowe kontrole stopnia wdrożenia systemów zarządzania bezpieczeństwem – przeprowadzono 52 kontrole (wzrost o 4% w odniesieniu do analogicznego okresu 2014 roku).

Ważnym aspektem działań nadzorczych Prezesa UTK są kontrole czasu pracy pracowników posiadających uprawnienia do prowadzenia pojazdów kolejowych, świadczących pracę lub usługi na rzecz więcej niż jednego podmiotu – przewoźnika kolejowego, zarządcy, użytkownika bocznicy kolejowej lub przedsiębiorcy wykonującego przewozy w obrębie bocznicy kolejowej.

Za pośrednictwem infolinii oraz innych dedykowanych kanałów kontaktowych do Prezesa UTK wpłynęło 255 zgłoszeń związanych z bezpieczeństwem ruchu kolejowego (wzrost o ponad 80% w porównaniu do analogicznego okresu 2014 r.). We wszystkich przypadkach podjęto natychmiastowe działania kontrolne i sprawdzające, które w większości przypadków potwierdziły nieprawidłowości po stronie podmiotów rynku kolejowego. Szybka reakcja ze strony Prezesa UTK przyczyniła się wielokrotnie do wyeliminowania potencjalnego zagrożenia bezpieczeństwa ruchu kolejowego.

Dzięki działaniom kontrolnym i administracyjnym Prezesa UTK, już w kilkudziesięciu przypadkach zarządca infrastruktury usunął lub podjął pilne działania zmierzające do wyeliminowania przypadków nieuzasadnionego długotrwałego stosowania sygnałów zastępczych.

W ramach nadzoru nad stanem technicznym, utrzymaniem, osygnalizowaniem i zapewnieniem bezpieczeństwa użytkowników przejazdów kolejowych Prezes UTK skontrolował 227 przejazdów kolejowych – dla porównania w całym 2014 roku działaniami nadzorczymi objęto 235 przejazdów.

Rezultatem było podjęcie przez zarządców infrastruktury pilnych działań zmierzających do wyeliminowania nieprawidłowości stwierdzonych podczas czynności nadzorczych.

Inicjatywy Prezesa UTK mają na celu nadzór nad przestrzeganiem przepisów, wzrost dyscypliny pracy, podnoszenie jakości świadczonych usług i utrzymania infrastruktury kolejowej – co w efekcie przyczynia się do wzrostu kultury bezpieczeństwa ruchu kolejowego w Polsce.

Regulacja Rynku Kolejowego

Przeprowadzono:

• 36 postępowań z zakresu licencjonowania transportu kolejowego
• 5 postępowań z zakresu zatwierdzenia stawek jednostkowych opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej
• 4 postępowania z zakresu nadzoru nad zawieraniem/rozwiązywaniem umów o udostępnienie infrastruktury kolejowej
• 22 sprawy z zakresu udostępniania infrastruktury kolejowej
• opublikowano także 31 opracowań statystycznych dotyczących rynku kolejowego
• W ramach działań regulacyjnych zaopiniowano 3 plany transportowe oraz 4 projekty umów o świadczenie usług publicznych

Podkreślenia wymagają również następujące sprawy przygotowane, udostępnione lub odbyte w roku 2015:

• Analiza ilości, poniesionych nakładów finansowych oraz warunków wykorzystania pozyskanego, a także planowanego do pozyskania taboru przez organizatorów publicznego transportu zbiorowego
• Analiza wielkości dofinansowania przewozów kolejowych o charakterze użyteczności publicznej przez organizatorów publicznego transportu zbiorowego oraz zamawianej pracy eksploatacyjnej
• Analiza stanu faktycznego oraz przepisów prawnych dotyczących tankowania pojazdów kolejowych poza ogólnodostępnymi oraz wykorzystywanymi na własne potrzeby stacjami paliw, mająca na celu wyeliminowanie zagrożenia związane z tankowaniem pojazdów kolejowych bezpośrednio z cystern drogowych oraz samochodowych
• Opracowania i opinie dotyczące implementacji Dyrektywy Parlamentu i Rady 2012/34/UE z 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego
• Opiniowanie projektów wspólnych stanowisk IRG-Rail dotyczących dostępu do infrastruktury, publicznego transportu zbiorowego, sprawozdawczości oraz stawek dostępu do infrastruktury kolejowej
• Opracowanie nowej ankiety dla podmiotów rynku kolejowego, uwzględniającej nowy zakres informacji, których raportowanie przez europejskie organy regulacyjne będzie wymagane zgodnie z zapisami Dyrektywy Parlamentu i Rady 2012/34/UE z 21 listopada 2012 r. w sprawie utworzenia jednolitego europejskiego obszaru kolejowego
• Zorganizowanie w Krakowie dwudniowego posiedzenia europejskiej sieci regulatorów rynku kolejowego (European Network of Rail Regulatory Bodies – ENRRB) – cyklicznego spotkania przedstawicieli europejskich regulatorów rynku kolejowego z Komisją Europejską
• Spotkanie z przewoźnikami kolejowymi i organizatorami publicznego transportu zbiorowego na temat stosowania przepisów dotyczących kabotażu w związku z wejściem w życie Rozporządzenia wykonawczego Komisji Nr (UE)869/2014 z 11 sierpnia 2014 r. w sprawie nowych kolejowych przewozów pasażerskich
• Spotkanie z pasażerskimi przewoźnikami kolejowymi realizującymi regularne przewozy osób dotyczące prowadzenia postępowań w sprawie otwartego dostępu w związku z kończącym się okresem stosowania przepisów przejściowych w tym obszarze.

Nadawanie uprawnień i zezwoleń

Prowadzenie postępowań administracyjnych i sprawy precedensowe

Dane statystyczne dotyczące wniosków formalnych, które wpłynęły do Departamentu Zezwoleń Technicznych i Interoperacyjności w I półroczu 2015 r.:

• Liczba wniosków o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji – 79 (spadek o 61% w stosunku do I półrocza 2014 r.)
• Liczba wniosków o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji dla pojazdów – 27 (spadek o 23% w stosunku do I półrocza 2014 r.), które dotyczą 136 pojazdów i podsystemów strukturalnych (spadek o 55% w stosunku I półrocza 2014 r.)

Średni czas procedowania wniosku formalnego – 55 dni (dla wniosku o wydanie świadectwa – 64 dni, dla wniosku o wydanie zezwolenia – 49 dni)*

*średni czas wyliczony dla postępowań wszczętych po 1 marca 2014 r., a zakończonych przed 30 czerwca 2015 r.

Wydział Rynku Infrastruktury

Do najważniejszych spraw prowadzonych w Wydziale Rynku Infrastruktury w pierwszym półroczu 2015 r., zaliczyć należy:

• wydanie świadectw dopuszczenia do eksploatacji typu dla urządzeń i budowli, które mają być eksploatowane na II linii metra warszawskiego, w tym między innymi dla: (i) systemu sieci powrotnej, (ii) wyłącznika szybkiego prądu stałego typu UR40-81S, (iii) wyłącznika szybkiego prądu stałego typu UR60-81S oraz (iv) systemu trzeciej szyny. Wydanie świadectw dla producentów urządzeń i budowli, jak również bezpośrednio dla zarządcy metra, umożliwi przeprowadzenie eksploatacji nadzorowanej tych urządzeń i budowli na II linii metra warszawskiego,
• zakończenie wszczętego w 2014 r. postępowania w przedmiocie wniosku o wydanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego „Sterowanie – urządzenia przytorowe” na odcinku Koniecpol – Częstochowa – Stradom (wydano decyzję umarzającą postępowanie administracyjne),
• rozpatrzenie wniosków o przyznanie odstępstwa od stosowania TSI: na odcinku linii nr 61 Kielce – Fosowskie (wydano postanowienie z art. 261 k.p.a.) oraz w zakresie modernizacji na stacji Poznań Główny (wydano decyzję umarzającą postępowanie administracyjne),
• prowadzenie postępowań wszczętych z wniosków złożonych na podstawie art. 25k ustawy o transporcie kolejowym, w których Prezes UTK biorąc pod uwagę dokumentację i ocenę ryzyka, uwarunkowania techniczne oraz kryteria bezpieczeństwa systemu kolei, wydaje decyzję stwierdzającą czy w związku
• z planowanym zakresem prac niezbędne jest uzyskanie nowego zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji dla podsystemu strukturalnego po modernizacji,
• analiza czterech wniosków PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. o derogację w zakresie terminu wdrożenia systemu ERTMS/ETCS, złożonych w oparciu o art. 4 decyzji Komisji nr 2012/88/WE z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” transeuropejskiego systemu kolei (TSI CCS), dla następujących projektów inwestycyjnych:
• prace na linii kolejowej E 20 na odcinku Warszawa - Poznań - pozostałe roboty, odcinek Sochaczew – Swarzędz
• prace na linii obwodowej w Warszawie (odcinek Warszawa Gołąbki/Warszawa Zachodnia – Warszawa Gdańska)
• prace na linii kolejowej E 59 na odcinku Wrocław – Poznań, etap IV, odcinek granica województwa dolnośląskiego – Czempiń
• prace na linii kolejowej Warszawa Włochy – Grodzisk Mazowiecki (linia nr 447)

Aktualnie trwają prace uzgodnieniowe związane z przekazaniem ww. wniosków do Komisji Europejskiej.

W związku z przejęciem przez DZTI realizacji zadania polegającego na prowadzeniu krajowego rejestru infrastruktury kolejowej (od Departamentu Bezpieczeństwa Kolejowego), od połowy marca 2015 r. trwają prace związane z wdrażaniem narzędzia informatycznego dedykowanego do obsługi krajowego rejestru infrastruktury.
W dniu 6 maja 2015 r. podpisano umowę z Wykonawcą narzędzia informatycznego dedykowanego Krajowemu Rejestrowi Infrastruktury (RINF). Końcowy odbiór projektu jest planowany na 30 września 2015 r.

Wydział Rynku Pojazdów

Wydano 17 decyzji dotyczących zezwoleń na dopuszczenie do eksploatacji pojazdów, które dotyczyły łącznie 71 pojazdów. Do najważniejszych zakończonych spraw zaliczyć należy:

• dopuszczenie do eksploatacji pojazdu niezgodnego z TSI elektrycznego zespołu trakcyjnego typu 45WE – pojazdy zakupione dla województwa mazowieckiego w ramach projektów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej
• dopuszczenie do eksploatacji podsystemu sterowanie – urządzenia pokładowe na lokomotywie elektrycznej typu 104 Ec seria EP09 o nr seryjnym 012 – jeden z kluczowych projektów przewoźnika spółki PKP Intercity S.A., pierwsze w Polsce zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu sterowanie - urządzenia pokładowe.

Ponadto od marca 2015 r. do zadań Wydziału Rynku Pojazdów należy prowadzenie postępowań administracyjnych z zakresu rejestracji pojazdów kolejowych w NVR oraz nadawania oznaczeń dysponentom pojazdów (VKM).

Współpraca międzynarodowa

W ramach realizowanych zadań prowadzona była współpraca z Europejską Agencją Kolejową. Przedstawiciele Departamentu uczestniczyli w spotkaniach grup roboczych dotyczących cross-akceptacji (dwóch), warsztatach grupy roboczej z zakresu aktualizacji National Legal Framework (Narodowe Ramy Prawne), grupy roboczej dotyczącej bazy ERATV oraz EC VVR oraz spotkaniu w zakresie aktualizacji TSI LOC&PAS. Ponadto rozpoczęto prace w ramach GIG-CEN dotyczące możliwości zawarcia porozumienia pomiędzy państwami wchodzącymi w skład GIG-CEN a Węgrami.

W czerwcu 2015 r. zostały przygotowane, podpisane oraz przekazane do ERA wymogi krajowe w zakresie dopuszczenia do eksploatacji pojazdów kolejowych - National Legal Framework (Narodowe Ramy Prawne).