W dniu 7 lutego 2012 r. Prezes UTK wydał decyzję administracyjną w sprawie wyjaśnienia zgodności ustalania przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. (PKP PLK) na okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów 2011/2012 kategorii linii kolejowych dla odcinków gdzie występują tory w kierunku parzystym i nieparzystym, z metodologią przedstawioną Prezesowi UTK w „Projekcie stawek jednostkowych opłaty podstawowej i opłat dodatkowych za korzystanie z infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. obowiązującym od 11 grudnia 2011 r.”.
Prezes UTK stwierdził naruszenie przez zarządcę infrastruktury PKP PLK przepisów z zakresu kolejnictwa, polegające na nieprawidłowym wywiązywaniu się z obowiązków wynikających z art. 33 ust. 4 ustawy o transporcie kolejowym, w związku z § 6 oraz § 16 ust. 4 Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 27 lutego 2009 r. w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej poprzez nieprawidłowe naliczanie opłat za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej, polegające na niewłaściwym przypisywaniu kategorii odcinkom linii kolejowych i jednocześnie niezgodnym z metodą kalkulacji stawek jednostkowych opłaty podstawowej i opłat dodatkowych, przedstawioną Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego w marcu 2011 r. - ”Projekt stawek jednostkowych opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej zarządzanej przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. obowiązujących od 11 grudnia 2011 r.”.
W trakcie prowadzonego postępowania Prezes UTK przeanalizował zasadność podwyższenia przez PKP PLK kategorii linii dla odcinków na rozkład jazdy pociągów 2011/2012 w stosunku do rozkładu 2010/2011. Wynikły one m.in. ze wzrostu natężenia na liniach kolejowych oraz z przeprowadzonych na liniach pracach wpływających na podwyższenie dopuszczalnej prędkości technicznej oraz w związku z odwołaniem ograniczeń stałych przed wejściem w życie rozkładu jazdy 2011/2012. W decyzji wykazano przypadki podwyższenia kategorii wynikające ze zmiany przez PKP PLK metodologii ustalania kategorii linii na liniach dwukierunkowych.
Prezes UTK pozytywnie ocenia działania zmierzające do rzeczywistej poprawy technicznej infrastruktury kolejowej i w związku z podwyższeniem standardów przypisaniem wyższej kategorii liniom kolejowym. Nie zgadza się natomiast na podwyższanie kategorii linii kolejowych, wynikające wyłącznie ze zmiany stosowanej metodologii.
Zgodnie z wydaną decyzją, do ustalenia kategorii linii na odcinkach, gdzie występują tory w kierunku parzystym i nieparzystym powinna być brana prędkość z kierunku charakteryzującego się gorszymi parametrami dopuszczalnej prędkości technicznej. Analiza parametrów linii udostępnianych przez PKP PLK oraz analiza informacji przedstawionych przez zarządcę wskazała, że PKP PLK uśrednia parametry linii dla odcinków linii z ruchem dwukierunkowym. W wyniku zastosowanej przez PKP PLK metodologii doszło do podwyższenia kategorii linii na wielu odcinkach, pomimo braku faktycznego polepszenia parametrów eksploatacyjnych. Dodatkowo zmiana metody ustalania kategorii mogła wpłynąć na utrzymanie wyższej kategorii linii, pomimo znacznego obniżenia dopuszczalnej prędkości technicznej uwzględniającej ograniczenia stałe, w szczególności w związku z pracami remontowo – modernizacyjnymi na jednym z torów.
Decyzja zobowiązuje zarządcę do prawidłowego naliczania opłat za minimalny dostęp do infrastruktury kolejowej i właściwego przypisywania kategorii odcinkom linii kolejowych, zgodnym z metodą kalkulacji stawek jednostkowych opłaty podstawowej i opłat dodatkowych przedstawioną Prezesowi Urzędu Transportu Kolejowego przy projekcie stawek w zakresie przypisania parametru „dopuszczalna prędkość techniczna” dla odcinków dwutorowych.
W wyniku realizacji niniejszej decyzji powinno nastąpić obniżenie na niektórych odcinkach kategorii linii, a co za tym idzie do naliczania od 1 marca 2012 r. niższych opłat za udostępnianie infrastruktury kolejowej.
Decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.