Typy urządzeń i typy budowli mające wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego powinny posiadać świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu. Wykaz rodzajów budowli i urządzeń, dla których takie dopuszczenie jest wymagane, wynika wprost z treści rozporządzenia w sprawie dopuszczenia do eksploatacji.
Informacje dodatkowe – wykaz typów budowli i urządzeń, dla których wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.
Wyżej wskazane rozporządzenie zawiera zamknięty katalog rodzajów budowli i urządzeń, dla których wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu. Warunkiem dopuszczenia
do eksploatacji typów budowli i typów urządzeń, mających wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza. Kolejne urządzenia albo budowle zgodne z typem, dla którego Prezes UTK wydał świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu, uznaje się za dopuszczone do eksploatacji, jeżeli:
- producent albo jego upoważniony przedstawiciel przeprowadził procedurę oceny zgodności z typem, a następnie wystawił deklarację zgodności z typem, albo
- podmiot zamawiający, wykonawca modernizacji, importer, inwestor, dysponent, zarządca, użytkownik bocznicy albo przewoźnik kolejowy wystawił deklarację zgodności z typem dla urządzeń albo budowli, które zamierza wprowadzić do eksploatacji, po uprzednim przeprowadzeniu przez jednostkę organizacyjną, o której mowa w art. 22g ust. 9 ustawy o transporcie kolejowym, badań technicznych niezbędnych do stwierdzenia zgodności z typem, zakończonych wydaniem certyfikatu zgodności z typem.
I. W przypadku typów urządzeń i typów budowli, które mają wpływ na poziom bezpieczeństwa ruchu kolejowego, nieujętych we właściwej TSI jako składnik interoperacyjności, świadectwo dopuszczenia
do eksploatacji typu jest wydawane na każdy typ:
1. następujących budowli wchodzących w skład podsystemu strukturalnego infrastruktura:
- rozjazdu kolejowego,
- skrzyżowania torów kolejowych,
- podkładu kolejowego,
- mostownicy,
- podpory blokowej,
- szyny kolejowej,
- systemu przytwierdzeń,
- podrozjazdnicy;
2. następujących urządzeń wchodzących w skład podsystemu strukturalnego energia:
- dławika torowego,
- linek dławikowych,
- wyłącznika szybkiego,
- systemu sieci powrotnej;
3. następujących urządzeń wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie:
- stacyjnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
- urządzeń sterowania rozrządem, w tym hamulca torowego,
- urządzeń blokady liniowej,
- systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
- urządzeń do wykrywania stanów awaryjnych pojazdów kolejowych podczas biegu pociągu oraz nieprawidłowości załadunku wagonów,
- urządzeń kontroli niezajętości torów i rozjazdów (obwodów torowych, liczników osi),
- urządzeń do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,
- sygnalizatora kolejowego,
- urządzeń łączności przewodowej i bezprzewodowej, w tym zapowiadawczej, strażnicowej i stacyjno-ruchowej, z wyjątkiem urządzeń cyfrowego systemu łączności radiowej (GSM-R),
- urządzeń łączności bezprzewodowej, w tym pociągowej, manewrowej, drogowej i utrzymania, z wyjątkiem urządzeń cyfrowego systemu łączności radiowej (GSM-R),
- rejestratora rozmów związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,
- urządzeń oddziaływania tor - pojazd,
- urządzeń kontroli prowadzenia pociągu,
- systemu telewizji użytkowej przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego,
- systemu zdalnego sterowania ruchem kolejowym.
II. W przypadkach, o których mowa w art. 25d ust. 1 pkt 2 i art. 25f ustawy o transporcie kolejowym, świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu jest wydawane na każdy typ:
1. następujących budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego, wchodzących w skład podsystemu strukturalnego infrastruktura:
- szyny kolejowej,
- systemu przytwierdzeń,
- podkładu kolejowego,
- podrozjazdnicy,
- mostownicy,
- podpory blokowej,
- rozjazdu kolejowego,
- skrzyżowania torów kolejowych;
2. następujących urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego, wchodzących w skład podsystemu strukturalnego energia:
- dławika torowego,
- linek dławikowych,
- wyłącznika szybkiego,
- sieci jezdnej,
- systemu sieci powrotnej;
3. następujących urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego, wchodzących w skład podsystemu strukturalnego sterowanie:
- stacyjnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
- urządzeń sterowania rozrządem, w tym hamulca torowego,
- urządzeń blokady liniowej,
- systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
- urządzeń do wykrywania stanów awaryjnych pojazdów kolejowych podczas biegu pociągu oraz nieprawidłowości załadunku wagonów,
- urządzeń kontroli niezajętości torów i rozjazdów (obwodów torowych, liczników osi),
- urządzeń do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,
- sygnalizatora kolejowego,
- urządzeń łączności przewodowej i bezprzewodowej, w tym zapowiadawczej, strażnicowej
- i stacyjno-ruchowej, z wyjątkiem urządzeń cyfrowego systemu łączności radiowej (GSM-R),
- urządzeń łączności bezprzewodowej, w tym pociągowej, manewrowej, drogowej i utrzymania, z wyjątkiem urządzeń cyfrowego systemu łączności radiowej (GSM-R),
- rejestratora rozmów związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,
- urządzeń oddziaływania tor - pojazd, z wyjątkiem balis europejskiego systemu sterowania pociągiem (ETCS),
- urządzeń kontroli prowadzenia pociągu, z wyjątkiem urządzeń europejskiego systemu sterowania pociągiem (ETCS),
- systemu telewizji użytkowej przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego,
- systemu zdalnego sterowania ruchem kolejowym.
III. W przypadku infrastruktury metra świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu jest wydawane na każdy typ:
1. następujących budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- szyny kolejowej,
- systemu przytwierdzeń,
- podkładu kolejowego,
- podrozjazdnicy,
- podpory blokowej,
- rozjazdu kolejowego,
- skrzyżowania torów kolejowych;
2. następujących urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- stacyjnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
- urządzeń blokady liniowej,
- systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
- urządzeń kontroli niezajętości torów i rozjazdów (obwodów torowych, liczników osi),
- urządzeń do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,
- sygnalizatora kolejowego,
- urządzeń łączności przewodowej i bezprzewodowej, przeznaczonej na potrzeby prowadzenia ruchu kolejowego,
- rejestratora rozmów związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,
- urządzeń oddziaływania tor - pojazd,
- systemu automatycznego prowadzenia pociągu,
- systemu telewizji użytkowej przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego,
- systemu zdalnego sterowania ruchem kolejowym,
- dławika torowego,
- linek dławikowych,
- wyłącznika szybkiego,
- trzeciej szyny,
- systemu sieci powrotnej;
IV. W przypadku infrastruktury kolejowej obejmującej linie kolejowe o szerokości torów mniejszej niż 1 435 mm świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu jest wydawane na każdy typ:
1. następujących budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- szyny kolejowej,
- systemu przytwierdzeń,
- podkładu kolejowego,
- podrozjazdnicy,
- mostownicy,
- podpory blokowej,
- rozjazdu kolejowego,
- skrzyżowania torów kolejowych;
2. następujących urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
- urządzeń blokady liniowej,
- systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
- urządzeń kontroli niezajętości torów i rozjazdów:
- obwodów torowych,
- liczników osi,
- urządzeń do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,
- sygnalizatora kolejowego,
- urządzeń łączności przewodowej i bezprzewodowej, w tym zapowiadawczej, strażnicowej, stacyjno-ruchowej, pociągowej, manewrowej, drogowej i utrzymania,
- dławika torowego,
- linek dławikowych,
- wyłącznika szybkiego,
- sieci jezdnej,
- systemu sieci powrotnej;
V. W przypadku bocznic kolejowych świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu jest wydawane na każdy typ:
1. następujących budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- szyny kolejowej,
- systemu przytwierdzeń,
- podkładu kolejowego,
- podrozjazdnicy,
- mostownicy,
- podpory blokowej,
- rozjazdu kolejowego,
- skrzyżowania torów kolejowych;
2. następujących urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
- urządzeń blokady liniowej,
- systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
- urządzeń kontroli niezajętości torów i rozjazdów: obwodów torowych i liczników osi,
- urządzeń do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,
- sygnalizatora kolejowego,
- urządzeń łączności przewodowej i bezprzewodowej, w tym zapowiadawczej, strażnicowej, stacyjno-ruchowej, manewrowej
- i utrzymania,
- rejestratora rozmów związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,
- urządzeń oddziaływania tor - pojazd,
- systemu automatycznego prowadzenia pociągu,
- systemu telewizji użytkowej przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego,
- systemu zdalnego sterowania ruchem kolejowym,
- dławika torowego,
- linek dławikowych,
- wyłącznika szybkiego,
- sieci jezdnej,
- systemu sieci powrotnej;
VI. W przypadku sieci kolejowych, o których mowa w art. 25a ust. 1 pkt 1 ustawy o transporcie kolejowym, świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu jest wydawane na każdy typ:
1. następujących budowli przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- szyny kolejowej,
- systemu przytwierdzeń,
- podkładu kolejowego,
- podrozjazdnicy,
- mostownicy,
- podpory blokowej,
- rozjazdu kolejowego,
- skrzyżowania torów kolejowych;
2. następujących urządzeń przeznaczonych do prowadzenia ruchu kolejowego:
- stacyjnych urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
- urządzeń blokady liniowej,
- systemu zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowych,
- urządzeń kontroli niezajętości torów i rozjazdów: obwodów torowych i liczników osi,
- urządzeń do przestawiania lub kontrolowania ruchomych elementów rozjazdu kolejowego,
- sygnalizatora kolejowego,
- urządzeń łączności przewodowej i bezprzewodowej, w tym zapowiadawczej, strażnicowej, stacyjno-ruchowej, pociągowej, manewrowej, drogowej i utrzymania,
- rejestratora rozmów związanych z prowadzeniem ruchu kolejowego,
- urządzeń oddziaływania tor - pojazd,
- systemu automatycznego prowadzenia pociągu,
- systemu telewizji użytkowej przeznaczonej do prowadzenia ruchu kolejowego,
- systemu zdalnego sterowania ruchem kolejowym,
- dławika torowego,
- linek dławikowych,
- wyłącznika szybkiego,
- sieci jezdnej,
- systemu sieci powrotnej
Kto może złożyć wniosek?
Przepisy nie wprowadzają ograniczeń co do podmiotów mogących wystąpić z wnioskiem o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu.
Kiedy trzeba uzyskać świadectwo?
Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu należy uzyskać, dla pierwszego egzemplarza danego typu. Jeżeli określony typ urządzeń albo budowli jest produkowany przez więcej niż jednego producenta, wymagane jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego egzemplarza, produkowanego przez każdego z tych producentów.
Co trzeba przygotować żeby uzyskać świadectwo na czas określony, tj. na czas przeprowadzenia prób eksploatacyjnych?
- wniosek o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu na czas określony; pobierz i wypełnij
- certyfikat zgodności typu; pobierz i wypełnij
- opinię techniczną jednostki organizacyjnej uprawnionej do wykonywania badań technicznych;
- porozumienie w sprawie wykonania prób eksploatacyjnych wraz z programem ich przeprowadzenia;
- potwierdzenie uiszczenia opłaty wstępnej od wniosku.
Wytyczne do wypełnienia wniosku znajdziesz pod tym linkiem
Jak określić termin prowadzenia prób eksploatacyjnych?
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie dopuszczenia do eksploatacji, podmioty zamierzające złożyć wniosek o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu na czas określony mają obowiązek określić w treści porozumienia w sprawie wykonania prób eksploatacyjnych ich dzienne daty rozpoczęcia i zakończenia. Dokument ten, zgodnie z ww. rozporządzeniem musi zostać załączony do wniosku o wydanie świadectwa na czas określony, aby złożony wniosek o wydanie takiego świadectwa mógł zostać uznany za kompletny, co z kolei pozwoli na rozpoczęcie biegu 2 miesięcznego terminu.
Wzór porozumienia w sprawie przeprowadzenia prób eksploatacyjnych stanowi załącznik nr 2 do ww. rozporządzenia. Zgodnie z pkt 3 ww. wzoru, podmiot wnioskujący o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu na czas określony powinien precyzyjnie wskazać okres trwania prób eksploatacyjnych przez podanie dziennych dat ich rozpoczęcia oraz zakończenia, a także czas wyrażony w miesiącach. Warto również podkreślić, że wskazany przez wnioskodawcę okres prób eksploatacyjnych jest jednocześnie okresem ważności danego świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu na czas określony.
Należy również pamiętać, że przy określaniu dziennej daty rozpoczęcia i zakończenia prób eksploatacyjnych, konieczne jest uwzględnienie ustawowego okresu na rozpatrzenie wniosku o wydanie świadectwa na czas określony, wskazanego w rozporządzeniu.
Przykładowo: przy złożeniu kompletnego wniosku 30 stycznia 2017 r. termin rozpoczęcia prób eksploatacyjnych wskazany przez wnioskodawcę powinien być, nie wcześniejszy niż 30 marca 2017 r.
Co w sytuacji, gdy przeprowadzono już próby eksploatacyjne?
W takiej sytuacji należy złożyć wniosek o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji na czas nieokreślony.
Co trzeba przygotować żeby uzyskać świadectwo na czas nieokreślony?
- wniosek o wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu na czas nieokreślony; pobierz i wypełnij
- certyfikat zgodności typu; pobierz i wypełnij
- opinię techniczną jednostki organizacyjnej, uprawnionej do wykonywania badań technicznych;
- pozytywną opinię eksploatacyjną, wydaną przez podmiot, który eksploatował urządzenie lub budowlę podczas prób eksploatacyjnych;
- potwierdzenie opłaty wstępnej od wniosku.
Jak możesz złożyć wniosek?
- przesłać pocztą na adres Urząd Transportu Kolejowego Al. Jerozolimskie 134 02-305 Warszawa;
- złożyć osobiście w siedzibie Urzędu Transportu Kolejowego w godzinach 8:15-16:15 od poniedziałku do piątku;
- złożyć osobiście w wybranym Oddziale Terenowym UTK;
- złożyć poprzez platformę ePUAP.
Ile zapłacisz?
- opłata wstępna od 160 zł do 4 000 zł, w zależności od rodzaju elementu infrastruktury;
- opłata końcowa jest obliczana po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego. Zależna jest od czasu, jaki został przeznaczony na analizę dokumentacji oraz wydanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji. Opłata może wynosić od 160 zł do równowartości w złotych 30 000 €. Kwota w euro ustalona jest przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, obowiązującego w dniu wydania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji;
- Informacje na temat numerów rachunków, na które należy uiszczać opłaty znajdują się tutaj.
Jaki jest czas realizacji?
2 miesiące od dnia złożenia kompletnego wniosku.
Jak otrzymasz informacje o wydanym świadectwie?
Otrzymasz decyzję i świadectwo doręczone pocztą albo przez platformę ePUAP.
Jak sprawdzić czy świadectwo zostało wydane?
Co miesiąc Prezes UTK na stronie urzędu publikuje informację o wydanych świadectwach dopuszczenia do eksploatacji typu.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jednolity: Dz. U. z 2019 r., poz. 710)
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 13 maja 2014 r. w sprawie dopuszczania do eksploatacji określonych rodzajów budowli, urządzeń i pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2014 r., poz. 720).