Urząd Transportu Kolejowego Petycja z 21 listopada 2022 r. (aktualizacja) - Petycje -

Do: Organ wg właściwości

Do: Szef/Prezes wg właściwości

PETYCJA
w sprawie kar dyscyplinujących przedsiębiorców

1.    W związku z sytuacjami, gdzie pomimo kar nakładanych na przedsiębiorców przez różne organy administracji państwowej takie jak UOKiK, KNF, URE, UKE, ULC, UTK, GIODO, PIP, KAS, JIHARS, WIH, GIS, itp. ci przedsiębiorcy nie specjalnie czują się zdyscyplinowani do staranności, rzetelności i uwagi, wnioskuje się o skuteczniejszą regulację prawną, która by do tej staranności, rzetelności motywowały.
2.    Wnioskuje się aby w ramach tej dyscypliny jak w pkt.1 wdrożyć regulacje wg których:

a)    nakładane kary na podmioty były przeznaczone na rozdzielenie pomiędzy konkurencję w ramach pomocy publicznej jako dotacje na rozwiązanie problemu rynkowego w danej branży, aby ta konkurencja była bardziej konkurencyjna i mogła stanowić ew. przeciwwagę zwłaszcza wobec dużych podmiotów

b)    istniałby obowiązek dla podmiotu ukaranego informowania w reklamach od dnia nałożenia kary przez 2 lata informację o tym, że podmiot dostał karę (klauzula/notatka jak w przypadku farmaceutyków, itp. np. „Informujemy, że dostaliśmy karę w wysokości x za naruszanie prawa y w okresie od do przez urząd z dnia xxx decyzją nr alfa beta do remifasola/data ”
c)    istniałby obowiązek dla urzędów informowania o tych karach w rejestrach publicznych przypisanych do danej firmy, np. CEIDG (MR), KRS (MS), REGON (GUS)
1)    Oznacza to konieczność scalenia tych rejestrów sposób spójny i jednoznaczny, np. w ramach CEIDG gdzie obok informacji rejestrowych byłyby też przypisane pola dotyczące wydawanych decyzji przez organy administracji takie jak UOKiK, KNF, URE, UKE, ULC, UTK, GIODO, PIP, KAS, JIHARS, WIH, GIS, itp. w tym wymiar sprawiedliwości (sądy) oraz organy ścigania (prokuraturę, policję)
2)    Powyższe dyktowane tym, aby konsument, kontrahent miał świadomość, że będący podmiot w zainteresowaniu bywa lub bywał nierzetelny, albo toczą/toczyły się wobec niego postępowania, które należy brać za przestrogę lub wskaźnik zaufania co do staranności, rzetelności i w szczególności względem prawa.

3.    Regulację proponuje się rozwiązać poprzez zapisy:

b)    Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. 2007 nr 50 poz. 331), dodanie zapisu:
Art. 114.1k. Podmiot na który urząd nałożył karę w terminie 14 dni zobowiązany jest do informowania o tym fakcie wyraźnie przez 2 lata oraz klarownie w następujący sposób:
1)    na stronie internetowej
2)    w materiałach reklamowych i zwłaszcza audio-wizualnych
3)    w siedzibie i oddziałach firmy
 
Art. 114.2k. Podmiot w informacjach o jakich wyżej mowa podaje do wiadomości:
1)    nazwę podmiotu, firmę lub marki
2)    wysokość albo rodzaj kary
3)    nazwę organu i nr decyzji oraz odniesienie do tej jeśli istnieje albo publikuje akta sprawy
4)    rodzaj naruszenia prawa i przyczynę nałożenia kary
5)    okres naruszania prawa
Art. 114.3k. Obowiązek o jakim mowa w art.114.1k i art.114.2k przedłuża się o kolejne lata bezterminowo jeśli w ciągu 2 lat doszło do sytuacji, że inny albo ten sam organ nałożył na ten sam podmiot albo zależny inną karę, a w szczególności jeśli naruszenie prawa było rażące.
Art. 114.4k. Obowiązek o jakim mowa w art.114.1-3k dotyczy każdej kary oraz decyzji z osobna i niezależnie od ich ilości.
Art. 114.5k. Kto, wbrew przepisowi art. 114.1-4k, narusza obowiązek podlega karze równej miesięcznej pensji, albo karze więzienia do lat 2 lub aresztu. Organy administracji są uprawnione do kontroli i weryfikacji stanu, w szczególności w toku innych postępowań administracyjnych.
4.    Uzasadnienie i informacje dodatkowe:
a)    Zawieranie umów z podmiotami wobec, których miało zastosowanie prawa jakie regulują proponowane zapisy byłoby na własną odpowiedzialność, jak również stanowiła by ta regulacja odpowiedni mechanizm dla rynku, zwłaszcza jako podwyższonej uwagi dla stron
b)    Zważywszy, że UOKiK nie jest jedynym organem kontroli lub nadzoru, to model tej regulacji winny być zaimplementowany do pozostałych, np. jak UOKiK, KNF, URE, UKE, ULC, UTK, GIODO, PIP, KAS, JIHARS, WIH albo bezpośrednio w kodeksie karnym.
c)    Przed „odniesienie” do decyzji rozumie się, np. hiperłącze do informacji do strony internetowej urzędu albo dokumentacji sprawy, decyzji, itp.
5.    Rejestr, o którym mowa albo system, np. CEIDG powinien zawierać dodatkowej informacje o przedsiębiorcy, tj. np. uzyskane dofinansowanie ze środków publicznych oraz umożliwiać informować na bieżąco zainteresowane strony nowymi wpisami administracyjnymi wg kategorii, w tym jako zwykłe (zmiany) albo zwłaszcza wpisy związane z przypisywaniem decyzji o karach, albo innego rodzaju dot. statusu podmiotu/przedsiębiorcy. Rozumie się przez to istnienie rozwiązania typu API, RSS, Subskrypcje.
6.    Pozostaje aktualne pismo z dn. 2017-10-02 PETYCJA dot. rozwoju systemu CEIDG oraz integracji z innymi systemami administracji państwowej [PILNE] (skierowany do kilku ministerstw). Martwi, że administracja nie chce rozwiązywać problemów. Ziobro..
Była i jest bezczelność, rozbestwienie..

Na podstawie Dz.U. 2014 poz. 1195 - Ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach

Konstytucji RP:
Art. 4. 1 Władza zwierzchnia w Rzeczypospolitej Polskiej należy do Narodu.
Art. 4. 2. Naród sprawuje władzę przez swoich przedstawicieli lub bezpośrednio
Art. 63. Każdy ma prawo składać petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, własnym lub innej osoby za jej zgodą do organów władzy publicznej.

================

w odpowiedzi na petycję z 21 listopada 2022 r. przekazaną do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, zwanego dalej „Prezesem UTK”, za pomocą środków komunikacji elektronicznej (ePUAP), przedstawiam co następuje.

Ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 1984 oraz z 2022 r. poz. 727 i 1846), zwana dalej „u.t.k.”, określa w szczególności kompetencje Prezesa UTK, w tym dotyczące nadzoru nad przestrzeganiem regulacji prawnych przez podmioty działające na rynku pasażerskich przewozów kolejowych. Zgodnie z art. 10 ust. 1a u.t.k.: Prezes UTK jest organem właściwym w sprawach nadzoru nad przestrzeganiem praw pasażerów w transporcie kolejowym. Natomiast na podstawie art. 13 ust. 1b u.t.k.: Do zadań Prezesa UTK w zakresie nadzoru nad przestrzeganiem praw pasażerów w transporcie kolejowym należy nadzór nad przestrzeganiem:

1. przepisów rozporządzenia 1371/2007/WE;
2. zakazu stosowania bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym.

W art. 66 ust. 1 u.t.k. znajduje się wykaz podmiotów podlegających karze pieniężnej oraz zakres naruszeń, za które Prezes UTK nakłada tę sankcję. Ponadto, Prezes UTK może cofać jednolite certyfikaty bezpieczeństwa, autoryzacje bezpieczeństwa i świadectwa bezpieczeństwa wydane przedsiębiorstwom działającym na rynku kolejowym.

Maksymalną wysokość kary pieniężnej określa art. 66 ust. 2 u.t.k. Nie jest ona określona kwotowo, lecz uzależniona od wysokości przychodu przedsiębiorstwa kolejowego. Ustalając wysokość kary pieniężnej, Prezes UTK uwzględnia: zakres naruszenia przepisu przez podmiot; dotychczasową działalność podmiotu oraz jego możliwości finansowe. Ocena działalności podmiotu obejmuje okoliczności takie jak: wykonywanie obowiązków ustawowych, występowanie naruszeń prawa (w tym również wcześniejsze kary), skala działalności czy współpraca podmiotu w ramach prowadzonych postępowań. Prezes UTK, ustalając wymiar kary pieniężnej, zobowiązany jest zatem wziąć pod uwagę całokształt okoliczności związanych z prowadzoną przez przewoźnika kolejowego działalnością gospodarczą, uwzględniając w szczególności sposób wykonywania ustawowych obowiązków, skalę problemu oraz konsekwencje ewentualnego naruszenia.

Badanie możliwości finansowych podmiotu obejmuje przede wszystkim dochód przedsiębiorstwa, na podstawie analizy sprawozdania finansowego lub zeznań podatkowych podmiotu. Wymiar kary musi być adekwatny do możliwości finansowych przedsiębiorcy, ale na tyle wysoki, że orzeczona kara pieniężna spełni funkcję represyjną oraz prewencyjną. Odpowiedni wymiar kary pieniężnej ma przeciwdziałać podobnym naruszeniom w przyszłości oraz ma służyć przywróceniu działalności przedsiębiorcy do stanu zgodnego z prawem.

Odnosząc się do treści petycji, aktualnie informacje o nałożonych na przedsiębiorców karach administracyjnych, jeżeli podlegają obowiązkowi publikacji, są rozproszone. W konsekwencji wielu konsumentów, jak również przedsiębiorców i potencjalnych kontrahentów ukaranych podmiotów, nie posiada świadomości o istnieniu lub o dostępie do takich danych. W przypadku transportu kolejowego, dane o nałożonych karach na danego przewoźnika mogłyby być przydatne dla organizatorów publicznego transportu kolejowego, ponieważ to głownie te podmioty zawierają umowy o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Obligatoryjna publikacja informacji o ukaraniu danego podmiotu, w tym o zakresie naruszenia oraz wysokości nałożonej sankcji, mogłaby stać się narzędziem dyscyplinującym dla wielu przedsiębiorstw.

W zakresie postulatu dotyczącego obowiązkowego publikowania w mediach informacji o otrzymaniu kary pieniężnej, należy wskazać, że stanowiłoby to dodatkową karę, oprócz wskazanej powyżej kary pieniężnej, która również nakładałaby obciążenie finansowe dla danego podmiotu. Mając na uwadze wysokie koszty tego rodzaju publikacji, nałożenie takiego obowiązku mogłoby godzić w konstytucyjną zasadę proporcjonalności, gdyż istnieje ryzyko, że nałożona sankcja może powodować zbyt dużą dotkliwość dla danego podmiotu w stosunku do naruszonego dobra prawnego. Może się bowiem zdarzyć, że w efekcie nałożenia na podmiot obowiązku zamieszczenia w materiałach reklamowych czy audio-wizualnych informacji o nałożonej karze pieniężnej, może się okazać, że gotowe materiały reklamowe będą musiały zostać wycofane ze względu na brak w nich informacji o wymierzonej sankcji. Dodatkowo, istnieje duże ryzyko, że w proponowanym okresie 2 lat od nałożenia kary pieniężnej koszt zakupu reklam może drastycznie wzrosnąć, co również nie przemawia za możliwością naruszenia zasady proporcjonalności.

Warto również zauważyć, że tego rodzaju dane są publikowane jedynie w niektórych państwach. Wydaje się, że nie ma przeszkód, aby informacje o nakładanych karach pieniężnych mogły być umieszczane na stronach właściwych organów administracji publicznej, pod warunkiem wejścia w życie odpowiednich zmian w przepisach prawnych. Prostsze przy tym byłoby wprowadzanie informacji o nałożonych karach na dany podmiot do jednego z centralnych systemów informatycznych. Udostępnienie informacji o nałożonych karach wydaje się prostsze w realizacji i skuteczniejsze niż nakładanie takiego obowiązku publikacji na ukarane przedsiębiorstwo. Realizacja propozycji przedstawionej w petycji mogłaby polegać na stworzeniu jednego państwowego centralnego rejestru, który umożliwiłby wyszukiwanie informacji o nałożonych karach administracyjnych. Innym rozwiązaniem może być posłużenie się funkcjonującymi już rejestrami publicznymi, w szczególności Krajowym Rejestrem Sądowym lub Centralną Ewidencją i Informacją o Działalności Gospodarczej. Są to systemy jawne i powszechnie dostępne, więc każdy byłby w stanie ustalić czy dany przedsiębiorca był uprzednio karany administracyjną karą pieniężną i z jakiego tytułu.

W zakresie postulatu dotyczącego rozdzielania nałożonej kary pomiędzy konkurencję w ramach pomocy publicznej, jako dotacji na rozwiązanie problemu rynkowego w danej branży, należy wyjaśnić, że obecnie kary pieniężne nakładane przez Prezesa UTK stanowią dochód budżetu państwa. Przedstawione w petycji rozwiązania wymagają wprowadzenia zmian w całym europejskim systemie prawnym, w szczególności w zakresie przepisów unijnych dotyczących pomocy publicznej. Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 107 i 108 traktatu z dnia 25 marca 1957 r. o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 326 z 26.10.2012, str. 47), pomoc udzielana przez państwo lub ze źródeł państwowych, która narusza lub grozi naruszeniem konkurencji przez uprzywilejowanie niektórych przedsiębiorstw lub produkcji niektórych wyrobów jest zakazana w prawie Unii Europejskiej.

Analizie należałoby poddać, czy przeznaczenie w ramach pomocy publicznej kary pieniężnej na konkurencję w danym sektorze gospodarki, mogłoby zostać zakwalifikowana jako pomoc de minimis. W przypadku odpowiedzi twierdzącej, musiałoby się to odbyć w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa Unii Europejskiej dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis (rozporządzenie Komisji (UE) nr 1407/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 1, z późn. zm.).

Na rynku kolejowym działa ponad tysiąc podmiotów na podstawie uprawnień wydanych przez Prezesa UTK. Rozdzielenie kwot wynikających z kar pomiędzy inne podmioty nie wpłynęłoby na większą konkurencyjność rynku. Ponadto, takie rozwiązanie może tworzyć problemy administracyjne w zakresie określenia zasad podziału wpływów z kar oraz może powodować wątpliwości co do zgodności takiego działania z przepisami z zakresu zasad pomocy państwa. Co do przeznaczenia środków z kar administracyjnych „na dotacje mające na celu rozwiązanie problemu rynkowego w danej branży” wydaje się, że w pierwszej kolejności konieczne byłoby przeprowadzenie analizy identyfikującej zasadnicze problemy. Następnym krokiem byłoby przygotowanie odpowiednich narzędzi prawnych mających na celu rozwiązanie tych problemów, oszacowanie kosztów związanych z ich wdrożeniem i uzyskanie środków finansowych na ich realizację. Rozdzielnie wpływów z kar pomiędzy konkurencję lub przeznaczanie ich na rozwiązanie problemu rynkowego w danej branży nie będzie prowadziło do zbudowania lepszej konkurencji na rynku kolejowym, ale raczej może stanowić źródło problemów związanych z określeniem beneficjentów środków pochodzących z kar administracyjnych.

Na podstawie powyższego należy uznać, że sankcje przewidziane za prowadzenie działalności regulowanej przepisami u.t.k. są wystarczające dla zdyscyplinowania podmiotów działających w tym obszarze. Ponadto należy wskazać, że wdrożenie postulowanych zmian wymagałoby zmiany licznych ustaw wykraczających poza obszar transportu kolejowego. Prezes UTK nie posiada inicjatywy ustawodawczej, zatem adresatem petycji powinny być podmioty, które posiadają tego typu kompetencję.