Gdy kontroler stwierdzi, że pasażer podróżuje bez odpowiedniego dokumentu przewozu, ma obowiązek pobrać należność taryfową za przewóz i opłatę dodatkową (karę) albo – w przypadku odmowy zapłaty na miejscu – wystawić wezwanie do zapłaty. Podobny tryb postępowania jest stosowany w przypadku, gdy podróżny nie jest uprawniony do korzystania z danej ulgi (np. nie potrafi udowodnić prawa do zniżki odpowiednim dokumentem).
Jeżeli jednak podróżny oświadczy, że posiada uprawnienia do bezpłatnego lub ulgowego przejazdu, a nie posiada przy sobie legitymacji, wówczas nałożona przez kontrolera należność taryfowa i opłata dodatkowa (kara), po uiszczeniu opłaty manipulacyjnej odpowiadającej kosztom poniesionym przez przewoźnika, zostanie umorzona. Warunkiem umorzenia jest wniesienie do przewoźnika pisemnego odwołania i udokumentowania posiadania odpowiednich uprawnień (np. załączając poświadczoną przez wystawcę lub notariusza kserokopię ważnej legitymacji).
Więcej informacji na ten temat w artykule: Zaświadczenie z uczelni nie zastępuje legitymacji.