W dniu 23 października 2012 roku w siedzibie Urzędu Transportu Kolejowego odbyło się dziesiąte spotkanie Zespołu do spraw stawek jednostkowych opłat za dostęp i korzystanie z infrastruktury kolejowej.
Tematem spotkania było omówienie zakończonych postępowań administracyjnych i wydanych przez Prezesa UTK decyzji w sprawie zatwierdzenia stawek jednostkowych opłat za dostęp i korzystanie z infrastruktury kolejowej na rozkład jazdy 2012/2013.
W spotkaniu uczestniczyli: przedstawiciel Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, przedstawiciele zarządców infrastruktury, przewoźników kolejowych oraz organizacji społecznych skupiających przewoźników działających na rynku transportu kolejowego.
W przedstawionej przez pracowników UTK prezentacji przekazano informacje obrazujące udziały „małych” zarządców w rynku kolejowym: w ogólnej długości eksploatowanych linii kolejowych, planowanej wielkości pracy eksploatacyjnej, zastosowanej metodyki kalkulacji stawek za minimalny dostęp do infrastruktury oraz wielkości średnich stawek opłaty podstawowej za minimalny dostęp do infrastruktury wraz z dynamiką ich zmian w stosunku do aktualnie obowiązujących.
Szczegółowo omówione zostały przesłanki na podstawie, których Prezes UTK odmówił zarządcy PKP PLK S.A., w dniu 10 kwietnia 2012 r., zatwierdzenia stawek jednostkowych, jak również omówiono wskazania zawarte w podsumowaniu do decyzji z dnia 24 sierpnia 2012 r. zatwierdzającej, przedstawione stawki jednostkowe opłat. Omówiono wyniki przeprowadzonej przez biegłego rewidenta, w oparciu o § 17 pkt 2 rozporządzenia z dnia 27 lutego 2009 r. w sprawie warunków dostępu i korzystania z infrastruktury kolejowej, oceny zasadności przyjętego przez zarządcę wzrostu stawek jednostkowych opłat na nowy rozkład jazdy pociągów.
Na wstępie dyskusji, jaka wywiązała się po przedstawionej prezentacji przedstawiciel MTBiGM poinformował zebranych o stanie prac nad nowelizacją I pakietu kolejowego.
W dyskusji uczestnicy spotkania po raz kolejny wskazali na niespójność krajowych uregulowań prawnych z dyrektywami Unii Europejskiej mającą wpływ na metodykę kalkulacji i przyjmowane przez PKP PLK SA koszty związane z udostępnianą infrastrukturą, a w konsekwencji na wysokość stawek za dostęp.
Podniesiono także problem braku polityki zrównoważonego transportu lądowego, skutkujący nierównym finansowaniem przez państwo infrastruktury kolejowej i drogowej, nie wspominając o transporcie śródlądowym.
Zgodzono się, iż słuszne są działania Zarządcy zmierzające do urealniania parametrów przyjmowanych do kalkulacji stawek w sposób niepowodujący gwałtownych zmian na rynku. Zmiany te powoduje jednak trudności z oceną dynamiki zmian wysokości stawek w konkretnych przypadkach. Ocena wzrostu stawek jednostkowych jedynie w oparciu o dynamikę zmian średniej stawki sieciowej nie oddaje faktycznych zmian dla przewoźnika korzystającego z konkretnych kategorii linii kolejowych czy przedziałów masy brutto pociągu.
W ocenie dyskutantów dla prawidłowego funkcjonowania rynku przewozów kolejowych niezbędne i oczekiwane przez przewoźników, z uwagi na duże nakłady inwestycyjne szczególnie na tabor, jest wypracowanie modelu kalkulacji stawek skutkującego przewidywalnością i stabilizacją opłat za korzystanie z infrastruktury kolejowej w okresie dłuższym niż 1 rok, jak również określenie standardów świadczonych usług, za które pobierane są opłaty.
W podsumowaniu do dyskusji uczestnicy spotkania potwierdzili celowość kontynuacji prac Zespołu w przyszłości. Najbliższe spotkanie przewidziano w styczniu 2013 roku.