Nawigacja

Kryteria SMS

Kultura bezpieczeństwa

Nowe kryteria SMS po raz pierwszy wprowadzają prawny obowiązek doskonalenia kultury bezpieczeństwa w organizacji. Kulturę bezpieczeństwa można opisać jako wzajemne oddziaływanie wymogów systemu zarządzania bezpieczeństwem, ich rozumienia przez zainteresowane osoby wynikającego z postaw, wyznawanych wartości i przekonań tych osób, oraz podejmowanych przez nie działań, tj. decyzji i zachowań.

Pozytywna kultura bezpieczeństwa odznacza się jak najmniejszą luką między wymaganiami SMS i faktyczną ich implementacją. Innymi słowy w organizacjach z pozytywną kulturą bezpieczeństwa działania poszczególnych pracowników przebiegają w sposób maksymalnie zbliżony do przewidzianego w procedurach. Takie zachowanie nie może oczywiście mieć miejsca, gdy procedury nie uwzględniają wymagań dotyczących czynników ludzkich i organizacyjnych. Nie będzie również pozytywnej kultury bezpieczeństwa bez mocnego zaangażowania najwyższego kierownictwa, które powinno promować zachowanie najwyższych standardów bezpieczeństwa.

Kulturę bezpieczeństwa należy zatem postrzegać jako element szerszej całości – jej poziom jest pochodną tego, w jaki sposób organizacja funkcjonuje jako całość i jak wdrażane są wszystkie elementy SMS. Dotyczy to w szczególności wymagań wprowadzonych przez nowe kryteria SMS w obszarze przywództwa czy czynników ludzkich i organizacyjnych. Dodatkowo należy pamiętać, że kultura bezpieczeństwa jest budowana w codziennych interakcjach między pracownikami i kierownictwem, stąd proces jej rozwijania jest długotrwały i wymaga dużego zaangażowania.

Rozporządzenie 2018/762 kładzie duży nacisk na rozwój kultury bezpieczeństwa. W pkt 7.2.3 zawarto wymóg utworzenia przez organizację strategii ciągłego doskonalenia kultury bezpieczeństwa. Powinna ona opierać się na wykorzystaniu wiedzy fachowej i uznanych metod w celu zidentyfikowania kwestii behawioralnych mających wpływ na różne części systemu zarządzania bezpieczeństwem oraz wprowadzenia środków w celu uwzględnienia tych kwestii. Z aspektem kultury bezpieczeństwa wiąże się także wymaganie pkt 7.2.2 dotyczące motywowania pracowników do aktywnego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa. Wymagania nowych kryteriów SMS nie oznaczają zatem konieczności osiągnięcia określonego poziomu kultury bezpieczeństwa (co byłoby zresztą trudne do zmierzenia w obiektywny sposób), lecz podkreślają znaczenie posiadania przez organizację przemyślanej i spójnej wizji na rzecz rozwijania tej kultury. 

Materiały szkoleniowe

Inicjatywa "Deklaracji w sprawie kultury bezpieczeństwa"

Zachęcamy do zapoznania się z materiałami związanymi z inicjatywą Prezesa UTK w zakresie promowania kultury bezpieczeństwa.

Wprowadzenie do Europejskiego Modelu Kultury Bezpieczeństwa (wersja angielska)

Agencja Kolejowa Unii Europejskiej przygotowała tzw. Europejski Model Kultury Bezpieczeństwa, który opisuje fundamenty i uwarunkowania pozytywnej kultury bezpieczeństwa w organizacji. Podstawowe założenia z tym związane zostały opisane w załączonym dokumencie (dostępnym wyłącznie w języku angielskim).

Europejski Model Kultury Bezpieczeństwa - prezentacja (wersja polska)

Załączona prezentacja, przygotowana w języku polskim, obrazuje podstawowe założenia dotyczące fundamentów i uwarunkowań Europejskiego Modelu Kultury Bezpieczeństwa.

Przewodnik dotyczący nowych kryteriów dla systemów zarządzania bezpieczeństwem (wersja polska)

Przygotowany przez Agencję Kolejową Unii Europejskiej przewodnik w języku polskim, opisuje wszystkie nowe kryteria SMS. Załącznik nr 4 jest dodatkowo poświęcony kulturze bezpieczeństwa.

 
do góry