PRZEWOZY PASAŻERSKIE
W 2022 r. przewieziono największą od lat liczbę pasażerów – 342 mln osób. Przewoźnicy uruchomili ponad 1,8 mln pociągów pasażerskich, realizując tym samym rekordową pracę eksploatacyjną. Na tory wyjechały dodatkowe pociągi międzywojewódzkie, uruchomione w związku z wojną w Ukrainie. W 2022 r. odnotowano również rekordowy wynik pracy przewozowej. W 2022 r. punktualność w przewozach pasażerskich wyniosła 88,62% i była o 1,49 punktu procentowego niższa niż w 2021 r. i o 6 punktów procentowych niższa niż w 2020 r.
„W ubiegłym roku polska kolej przeszła trudny sprawdzian. Po okresie pandemii pojawiło się kolejne wyzwanie – pomoc w ewakuacji uchodźców z Ukrainy zaatakowanej przez Rosję. Wobec zwiększonego zapotrzebowania na przewozy przewoźnicy kolejowi przygotowywali dodatkowe pociągi, wydłużali ich składy, a także uruchamiali pociągi na liniach w ostatnich latach wyłączonych z eksploatacji. To wszystko działo się w momencie, gdy polska kolej przechodzi największe od lat programy modernizacji – Krajowy Program Kolejowy do 2023 r. oraz Program Inwestycji Dworcowych” – zwraca uwagę dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
W I kwartale 2022 r. do stacji końcowej punktualnie przyjechało 91% pociągów pasażerskich. Na punktualność wpłynęła m.in. sytuacja z 17 marca 2022 r., gdy poważnej awarii uległ system sterowania ruchem kolejowym, obsługiwany w Lokalnych Centrach Sterowania (LCS). Awaria objęła łącznie 820 km linii kolejowych, trwała 14 godzin i zaburzyła kursowanie 3 052 pociągów. W marcu uruchomiono również przewozy o charakterze humanitarnym, które często miały duże opóźnienia. W marcu 1006 pociągów było opóźnionych ponad 120 minut, a w całym 2022 r. takich pociągów było ponad 4 tys.
W okresie wakacyjnym, od czerwca do sierpnia, część opóźnień pociągów spowodowana była złymi warunkami pogodowymi. Na punktualność wpływ miał zwiększony ruch pociągów pasażerskich, generowany nie tylko przez dodatkowe pociągi sezonowe, ale też pociągi uruchomione w ramach pomocy humanitarnej dla osób uciekających przed konfliktem w Ukrainie.
W ostatnim kwartale 2022 r. przyczyny opóźnień pociągów pasażerskich związane były z awariami urządzeń sterowania ruchem kolejowym, stanem infrastruktury kolejowej, problemami ze sprawnością eksploatowanego przez przewoźników taboru kolejowego i niekorzystnymi warunkami pogodowymi.
Punktualność na poziomie 88,6% oznacza, że niemal co 12 pociąg nie dojechał do stacji końcowej punktualnie (z wyłączeniem opóźnień do 5 minut). Zarządcy infrastruktury i przewoźnicy powinni minimalizować ryzyko wystąpienia opóźnień nie tylko ze względu na problemy, które spowodują one dla pasażerów, ale również ze względu na ich realne koszty – koszty rekompensat między zarządcą a przewoźnikami i rekompensat dla pasażerów.
Punktualność jest ważnym czynnikiem zachęcającym bądź zniechęcającym do kolei. W badaniu satysfakcji pasażerów przeprowadzonego przez UTK 79% respondentów uznało, że cechą negatywnie nastawiającą do kolei są właśnie opóźnienia pociągów, a niedogodna oferta (rozkład jazdy) stanowi problem dla 56% ankietowanych. Kolejnym problemem jest kwestia informacji w pociągach i na stacjach. Ponad 50% respondentów wskazuje, że poprawie musi ulec dostępność informacji o opóźnieniu lub odwołaniu pociągu.
PRZEWOZY TOWAROWE
W przewozach towarowych w 2022 r. odnotowano punktualność na poziomie 43,62%. Oznacza to, że pociągi były bardziej punktualne niż w 2021 r., kiedy punktualność kształtowała się na poziomie 41,71% (wzrost o 1,91 punktu procentowego).
W ostatnim kwartale 2022 r. do stacji końcowej punktualnie dotarło 43,99% pociągów towarowych. W porównaniu do III kwartału punktualność była niższa o 0,2 punktu procentowego, natomiast w porównaniu do II kwartału niższa o 0,25 punktu procentowego. W przypadku pociągów uruchamianych na terenie kraju wskaźnik punktualności wyniósł 45,92%, natomiast w przypadku pociągów międzynarodowych – 35,85%.
W podziale miesięcznym najwyższą punktualność odnotowano w październiku oraz listopadzie 2022 r. – po 45,01%. W grudniu 2022 r. wskaźnik spadł do 41,69% (o 3,32 punktu procentowego). Średni czas opóźnienia pociągu towarowego wyniósł 795 minut.
Raport UTK o punktualności pociągów pasażerskich w 2022 r. dostępny jest na stronie internetowej UTK.
Wyniki punktualności w towarowych przewozach kolejowych za cały 2022 r. oraz dane archiwalne znajdują się na stronie Dane Kolejowe w dziale Punktualność.