Osią dyskusji podczas tegorocznej, XII edycji Kongresu Kolejowego była sytuacja kolei wobec aktualnych globalnych uwarunkowań polityczno-gospodarczych, niezbędne działania dla konkurencyjności przewozów kolejowych, a także rynek przewozów towarowych i współpraca w obszarze kolejowym pomiędzy Polską a Ukrainą. Wydarzenie było również okazją do dyskusji na temat koordynacji prac przy tworzeniu rozkładów jazdy pociągów.
Jak rozwijać kolej – nowe linie, synchronizacja rozkładów jazdy, promocja kolei
Debata strategiczna „Konkurencyjność przewozów kolejowych – niezbędne działania”, w której wziął udział dr inż. Ignacy Góra, Prezes UTK poświęcona była sytuacji przewoźników w warunkach drastycznych zmian cen paliw i energii, a także działaniom sprzyjającym rozwojowi i promowaniu kolei. Prezes UTK zwrócił uwagę, że aby zapewnić dalszy rozwój kolei w Polsce, kluczowa jest budowa nowych linii kolejowych dostosowanych do dużych prędkości, w co wpisuje się komponent kolejowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK).
„Komponent kolejowy CPK będzie rozwijał kolej, która potrzebuje budowy nowych linii kolejowych. Poza krótkimi odcinkami nie robiono tego w Polsce od czasów powojennych, a to jest kluczowe dla rozwoju kolei i jakości oferowanych przewozów. Nie osiągniemy prędkości 300 km/h czy 250 km/h na liniach kolejowych zbudowanych 100 lat temu. Możemy wydawać dodatkowe miliardy na rozwój infrastruktury czy taboru kolejowego, ale jeżeli nie zapewnimy odpowiedniej oferty transportowej to nie zwiększymy liczby przewożonych towarów i pasażerów” – powiedział dr inż. Ignacy Góra, Prezes UTK.
Uczestnicy debaty odnieśli się także do pomysłów na promowanie kolei pasażerskiej, które w 2022 r. miały szczególne znaczenie we wzroście popularności pociągów pasażerskich w Niemczech, Hiszpanii i Austrii. Prezes UTK zwracał uwagę, że poza promowaniem kolei, kluczowy jest również spójny rozkład jazdy wszystkich przewoźników w Polsce.
„Z punktu widzenia pasażerów kluczowa jest oferta wpisująca się w ich oczekiwania: przewidywalność, takt w rozkładzie jazdy i skomunikowania. Nie może być tak, że każdy organizator transportu tworzy rozkład jazdy tylko dla siebie. Obecnie koordynacja rozkładów jazdy nie wygląda dobrze. Uważam, że jest potrzebny „superorganizator”, który będzie łączył potrzeby wszystkich organizatorów transportu zbiorowego: ministra, marszałków, a nawet prezydenta miasta. Ponadto trzeba czerpać przykłady promocji kolei z innych krajów, takie jak przewozy za 9 euro w Niemczech, za 1100 euro na rok w Austrii, czy za darmo do 300 km w Hiszpanii – powiedział Prezes UTK.
W debacie udział wzięli Andrzej Bittel - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury; Sławomir Cyza - Prezes i Dyrektor zarządzający Alstom w Polsce, Ukrainie i krajach bałtyckich; Tomasz Gontarz - Członek Zarządu PKP Intercity; Ignacy Góra – Prezes Urzędu Transportu Kolejowego; Andrzej Kacperski - Prezes Zarządu Lagardere Travel Retail; Marek Kleszczewski - Członek Zarządu PKP Energetyka; dr inż. Jacek Konop - Wiceprezes Zarządu ds. technicznych PESA Bydgoszcz; Grzegorz Kurdziel - Członek Zarządu, Dyrektor ds. wsparcia operacyjnego PKP Polskie Linie Kolejowe; Artur Martyniuk - Prezes Zarządu, POLREGIO; dr inż. Andrzej Massel - Dyrektor Instytutu Kolejnictwa; Tomasz Prejs - Prezes Zarządu Stadler Polska. Dyskusje moderował Michał Litwin, Dyrektor Generalny, Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych.
Dostępność kadr niezbędna do rozwoju kolei
Tematy drugiej debaty z udziałem Prezesa UTK związane były z dostępnością kadr, edukacją i nowymi zasadami sprawdzania umiejętności kandydatów do zawodów kolejowych. Szczególną uwagę zwracano na wyzwania przewoźników kolejowych i zarządców infrastruktury w zakresie pozyskiwania, kształcenia i doskonalenia kadr, a także na nowy system egzaminowania maszynistów, który będzie obowiązywał od 2023 r.
„Od przyszłego roku będziemy w czołówce krajów europejskich pod względem egzaminowania maszynistów. Oprócz Polski tylko jeden kraj europejski będzie egzaminował na symulatorach. To niezwykle ważne, aby sprawdzić umiejętności w tym zawodzie zwłaszcza w sytuacjach nietypowych, ponieważ daje nam to pewność, że pozytywnie zweryfikowani kandydaci posiadają wiedzę i umiejętności gwarantujące bezpieczeństwo” – powiedział dr inż. Ignacy Góra.
Prezes UTK zwrócił uwagę, że dostrzega bariery, które w kolejnych latach mogą utrudniać zapewnienie odpowiednich pracowników. „W porównaniu do innych państw europejskich, proces szkolenia maszynistów jest w Polsce najdłuższy. Trzeba wykorzystać wszystkie doświadczenia, zarówno dobre, jak i złe, aby ten proces skrócić. Ale kolej nie opiera się tylko na maszynistach. Podstawowe i wręcz strategiczne zawody to m.in. dyżurny ruchu, rewident, ustawiacz, toromistrz itd. Pozyskanie tych pracowników bywa jeszcze trudniejsze niż w przypadku maszynistów. Dlatego o wszystkie te zawody trzeba powalczyć, aby kolej mogła się zmieniać. Nie osiągniemy tego bez dostępu do wykwalifikowanej kadry” – podkreślał dr inż. Ignacy Góra.
W debacie udział wzięli Andrzej Bittel - Sekretarz Stanu w Ministerstwie Infrastruktury; Ignacy Góra – Prezes Urzędu Transportu Kolejowego; Wojciech Jurkiewicz – Prezes Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych; Paweł Stawarz - Członek Zarządu ds. operacji CTL Logistics; prof. zw. dr hab. Marek Wierzbowski - Radca prawny/Partner w Prof. Marek Wierzbowski i Partnerzy – Adwokaci i Radcowie Prawni. Dyskusje moderował Michał Litwin, Dyrektor Generalny, Związku Niezależnych Przewoźników Kolejowych.
