Nawigacja

Aktualności

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

Bocznice kolejowe należy stopniowo dostosować do europejskich wymagań

23.07.2021

Od 28 lipca 2021 r. w przypadku modernizacji lub odnowienia bocznice kolejowe, które nie posiadają statusu bocznicy prywatnej, będą podlegały obowiązkom dotyczącym zapewnieniu zgodności z TSI. Dotyczy to w szczególności bocznic oraz terminali, które są elementami sieci TEN-T. Dzięki dostosowaniu bocznic kolejowych do zharmonizowanych wymagań przewoźnicy z całej Unii Europejskiej uzyskają łatwiejszy dostęp do położonych w Polsce terminali towarowych, stacji rozrządowych, czy torów postojowych.

Obecnie do bocznic kolejowych nie stosuje się przepisów dotyczących warunków zapewnienia interoperacyjności systemu kolei na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Zmiany dotyczyć będą bocznic kolejowych udostępnianych dla różnych przewoźników. Ustawa zmieniająca te zasady wchodzi w życie 28 lipca 2021 r.

Zmiany dotyczące bocznic kolejowych, które nie są bocznicami prywatnymi

Przepisy dotyczące interoperacyjności kolei nie będą miały zastosowania do infrastruktury prywatnej, w tym do bocznic będących jedynie infrastrukturą prywatną.

Użytkownicy bocznic kolejowych mogą eksploatować wyłącznie te podsystemy strukturalne (infrastruktura, energia, sterowanie – urządzenia przytorowe), na które Prezes UTK wydał zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji.

Podstawowe zmiany od 28 lipca:

  1. bocznice kolejowe będące infrastrukturą prywatną działają na dotychczasowych zasadach (nie stosuje się do nich TSI);
  2. bocznice kolejowe, które nie są infrastrukturą prywatną, działają na dotychczasowych zasadach do czasu ich odnowienia lub modernizacji (tj. w szczególności bez wymogu uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji);
  3. w przypadku przeprowadzenia odnowienia lub modernizacji, w zakresie odnawianym lub modernizowanym należy zapewnić zgodność z TSI;
  4. w przypadku prowadzenia czynności utrzymaniowych (wymiana elementów na te same o identycznych funkcjach i osiągach) nie powstaje obowiązek uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Stosowane części zamienne nie muszą być objęte deklaracją WE zgodności lub przydatności do stosowania składnika interoperacyjności.

Inwestycje będące w realizacji

Nowe przepisy nie znajdą zastosowania do inwestycji na bocznicach kolejowych na których w dniu wejście w życie ustawy zmieniającej rozpoczęte zostały już prace projektowe (tj. przed 28 lipca 2021 r. podpisana została umowa na projektowanie).

Techniczne Specyfikacje Interoperacyjności (TSI) mają zastosowanie do całości nowego, modernizowanego lub odnawianego podsystemu strukturalnego instalacji stałych („Infrastruktura”, „Energia” oraz „Sterowanie – urządzenia przytorowe”). W TSI zawarte są wymagania techniczne, których spełnienie gwarantuje zgodność z wymaganiami dotyczących systemu kolei. Zastosowanie TSI jest obligatoryjne od etapu projektowania po końcowe próby podsystemu.

Oznacza to, że już na etapie projektowania powinna zostać podpisana umowa z jednostką notyfikowaną, która na podstawie TSI przeprowadza weryfikację WE podsystemu z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi systemu kolei.

Wobec inwestycji, dla których rozpoczęto prace projektowe lub budowlane w obszarze udostępnianych bocznic kolejowych, a które nie zostały zakończone przed 28 lipca 2021 r., nie będzie wymagane spełnienie warunków wynikających z rozdziału 4a u.t.k.

Jednakże dla inwestycji kolejowych, których etap przygotowań oraz ogłoszenia przetargu planowane są po 28 lipca 2021 r., zamawiający musi wziąć pod uwagę obowiązki nałożone rozdziałem 4a u.t.k. oraz wymagania określone w TSI.

Więcej informacji o obowiązkach związanych z interoperacyjnością  

Zabudowa ERTMS na bocznicach kolejowych

Bocznice kolejowe niebędące infrastrukturą prywatną wchodzące w skład transeuropejskiej sieci transportowej (TEN) należy wyposażać w ERTMS.  W kompetencji Państw Członkowskich leży, aby ERTMS został wdrożony na infrastrukturze kolejowej, do której należą również niektóre bocznice kolejowe. Rozporządzenie zawiera także harmonogram dostosowania poszczególnych elementów sieci TEN do wymagań TSI, w tym do wyposażenia w ERTMS.

W przypadku odnowienia lub modernizacji podsystemu sterowanie urządzenia przytorowe bocznice niewchodzące w skład sieci TEN, ale objęte obowiązkiem dostosowania do TSI, należy wyposażyć w ERTMS. Chodzi tu o zamiar wymiany lub zabudowy urządzeń kontroli pociągu (np. SHP), głosowej łączności radiowej, radiowej wymiany danych, detekcji pociągu.

Przepisy przewidują możliwość uzyskania odstępstwa od obowiązku zabudowy ERTMS. Przykładowo można uzyskać odstępstwo dla projektów dotyczących odnowienia, rozbudowy lub modernizacji istniejącego podsystemu gdy zastosowanie TSI podważyłoby opłacalność ekonomiczną projektu lub spójność sieci kolejowej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Warto także pamiętać, że w projektach infrastruktury kolejowej otrzymujących wsparcie finansowe z funduszy europejskich system ETCS musi być zainstalowany w przypadku:

  1. instalacji po raz pierwszy części podsystemu „Sterowanie” w zakresie kontroli pociągu lub
  2. modernizacji już eksploatowanej części podsystemu „Sterowanie” w zakresie kontroli pociągu, jeśli następstwem jest modyfikacja funkcji lub parametrów eksploatacyjnych podsystemu.

Komisja Europejska UE może przyznać odstępstwo od obowiązków określonych powyżej w przypadku, gdy odnowienie sygnalizacji obejmuje krótkie (mniej niż 150 km) i nieciągłe odcinki linii oraz pod warunkiem że ETCS zostanie zainstalowany przed upływem krótszego z dwóch poniższych terminów:

— 5 lat od zakończenia realizacji projektu,

— od daty połączenia danego odcinka linii z inną linią wyposażoną w ETCS.

Co do zasady nowe urządzenia zabudowywane w podsystemie sterowanie – urządzenia powinny być urządzeniami należącymi do systemu ERTMS. Wyjątkowo we właściwie uzasadnionych przypadkach, od tego obowiązku można uzyskać odstępstwo.

Podstawa prawna:

  • ustawa z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 1043), zwana „u.t.k.”,
  • ustawa z dnia 30 marca 2021 r. o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2021 r. poz. 780), zwana „ustawą zmieniająca”;
  • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 138 z 26 maja 2016 r., s. 44-101), zwana „dyrektywą 2016/797”;
  • rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1315/2013 z dnia 11 grudnia 2013 r. w sprawie unijnych wytycznych dotyczących rozwoju transeuropejskiej sieci transportowej i uchylające decyzję nr 661/2010/UE (Dz. Urz. UE L 348 z 20 grudnia 2013 r., s. 1), zwane „rozporządzeniem 1315/2013”;
  • krajowy plan wdrażania technicznej specyfikacji interoperacyjności „Sterowanie”, zwany „KPW TSI CCS”;
  • rozporządzenie Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei Unii Europejskiej (Dz. Urz. UE L 158 z 15 czerwca 2016 r., s. 1), zwane „TSI CCS”.
do góry