Pociągi towarowe w niewielkim stopniu wpływają na funkcjonowanie kolei pasażerskiej. W 2020 r. niecałe 3% czasu opóźnień pociągów pasażerskich były wywołanie przez przewoźników towarowych. Świadczy to o zdecydowanym priorytecie dla zachowania punktualności pociągów pasażerskich z perspektywy całego transportu kolejowego.
W przeciwieństwie do pociągów pasażerskich, gdzie najwięcej jest opóźnień do kilku minut, w przypadku składów towarowych większość stanowią te, których opóźnienie na stacji końcowej wynosi powyżej 2 godzin. Punktualność jako wskaźnik jakości usług w przypadku pociągów towarowych jest jednym z czynników, które mogą zmniejszać atrakcyjność kolei dla klienta.
- Trwający Europejski Rok Kolei jest okazją do dyskusji, jak kolej może stać się środkiem transportu o jeszcze większym znaczeniu niż obecnie. W przypadku przewozu towarów jedną z najczęściej podnoszonych kwestii jest średnia prędkość pociągów oraz ich punktualność, znacząco odbiegające od transportu drogowego – komentuje kwestie punktualności pociągów towarowych dr inż. Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego. - Widocznym problemem jest zajętość torów, powstawanie opóźnień na styku sieci różnych zarządców, a także duża skala opóźnień wtórnych. Analiza UTK zwraca również uwagę na problem powstawania opóźnień w obszarach granicznych, który z uwagi na duży potencjał kolei w komunikacji międzynarodowej powinien zostać rozwiązany we współpracy z innymi zarządcami – dodaje Prezes UTK.
Najczęściej występującą przyczyną jest zajętość toru spowodowaną opóźnieniem innego pociągu – to 22,7% czasu wszystkich opóźnień. Niewiele mniej (22,6% czasu) opóźnień wynika ze zbyt późnego zgłoszenia gotowości do odjazdu.
Jeśli chodzi o winnych powstawania opóźnień, to 34,2% czasu wszystkich opóźnień przypisane zostało zagranicznemu zarządcy lub przewoźnikowi, od którego otrzymywana jest lub któremu przekazywana jest realizacja dalszego przejazdu. Problem ten wydaje się mieć kluczowe znaczenie dla zwiększania przewozów o charakterze międzynarodowym.
Wpływ na lepsze wyniki punktualności w 2020 r. miał bez wątpienia stan epidemii i wprowadzone w związku z nim ograniczenia, również w przewozach kolejowych: Można zauważyć, że mniej pociągów pasażerskich przełożyło się na lepszą większą przepustowość linii kolejowych.
Więcej danych o punktualności towarowej w Polsce można znaleźć w analizie przygotowanej przez UTK.