Obowiązek znajomości odcinków linii kolejowych wynika z § 21 ust. 6 rozporządzenia w sprawie warunków prowadzenia ruchu kolejowego. Szczegółowe wytyczne zostały zawarte w rozporządzeniu w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego z 2014 r. (§ 40 ust. 4). Kwestia znajomości odcinków linii kolejowych łączy się z regulacjami określającymi zasady przeprowadzania autoryzacji niezbędnej do dopuszczenia do pracy. Przywołany przepis precyzuje, że do zakresu autoryzacji na stanowisko kierownika pociągu należy dodatkowo sprawdzenie:
- wykonania obowiązkowych jazd w czynnej kabinie pojazdu kolejowego z napędem, z czego, o ile to możliwe, dwie należy wykonać między zmrokiem a świtem, oraz
- znajomości infrastruktury kolejowej lub bocznic kolejowych według programu ustalonego przez pracodawcę.
Przepisy (§ 40 ust. 5) zakładają okresową kontrolę znajomości infrastruktury kolejowej lub bocznic kolejowych. Nie określono jednak częstotliwości takiego sprawdzenia. W poprzednim stanie prawnym, zgodnie z rozporządzeniem z 2004 r., autoryzacji należało poddać pracownika w przypadku „zmiany miejsca pracy, typu pojazdu kolejowego lub gdy przerwa na stanowisku w danym miejscu pracy trwała dłużej niż 6 miesięcy”. Zatem znajomość odcinków linii kolejowych kierownika pociągu ważna była przez okres 6 miesięcy. Po upływie tego czasu pracodawca powinien przeprowadzić dla niego ponowną autoryzację.
Tymczasem odpowiadający temu aktualnie obowiązujący przepis z rozporządzenia z 2014 r. sformułowano w odmienny sposób. Prawodawca wyraźnie wskazał, że przesłanką do przeprowadzenia autoryzacji jest przerwa w pracy na danym stanowisku kolejowym trwająca powyżej 6 miesięcy.
Jak wynika z powyższego, pracodawca zobligowany jest do wykonania autoryzacji osobie zatrudnionej na stanowisku kierownika pociągu, w przypadku, gdy nie wykonywała obowiązków na tym stanowisku przez okres 6 miesięcy. Natomiast półroczna nieobecność na danym odcinku linii kolejowej nie oznacza automatycznej utraty znajomości tego odcinka. Żaden przepis nie reguluje już tej kwestii, dlatego powinna ona zostać określona w przepisach wewnętrznych pracodawcy. Z tego samego powodu powinny się w nich również znaleźć wymagania odnośnie liczby obowiązkowych jazd niezbędnych do uzyskania oraz odnowienia znajomości szlaku.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 lipca 2005 r. w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji (Dz.U. 2005 nr 172 poz. 1444) § 21 ust 6.
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych (Dz.U. 2015 poz. 46)
Rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 16 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu stanowisk bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego i warunków, jakie powinny spełniać osoby zatrudnione na tych stanowiskach oraz prowadzący pojazdy kolejowe (Dz.U. 2004 nr 212 poz. 2152)
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 30 grudnia 2014 r. w sprawie pracowników zatrudnionych na stanowiskach bezpośrednio związanych z prowadzeniem i bezpieczeństwem ruchu kolejowego oraz z prowadzeniem określonych rodzajów pojazdów kolejowych (Dz.U. 2015 poz. 46)