1 stycznia 2019 r. wchodzi w życie art. 2 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2017/2177 z dnia 22 listopada 2017 r. w sprawie dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i usług związanych z koleją. Przepis ten stanowi, że operatorzy obiektów infrastruktury usługowej mogą złożyć do Prezesa UTK wniosek o zwolnienie ze stosowana przepisów tego rozporządzenia. Zwolnienie takie dotyczyć będzie mogło wyłącznie tego w jaki sposób ma być spełniony wymóg udostępniania obiektów infrastruktury usługowej. Decyzja Prezesa UTK w tym zakresie nie będzie oznaczać zwolnienia z obowiązku udostępniania obiektów infrastruktury usługowej.
Zwolnienie w najszerszym zakresie będzie przysługiwało operatorom kolei zabytkowych. Będzie ono mogło dotyczyć stosowania wszystkich przepisów Rozporządzenia 2177, w tym także obowiązku publikacji opisu obiektu.
O zwolnienie będą mogli także występować operatorzy obiektów infrastruktury usługowej (operatorzy OIU), którzy eksploatują obiekty lub świadczą usługi:
- które nie mają żadnego strategicznego znaczenia dla funkcjonowania rynku usług transportu kolejowego, w szczególności jeżeli chodzi o poziom wykorzystania obiektu, rodzaj i wielkość przewozów, na które mogą mieć wpływ oraz rodzaj usług oferowanych w obiekcie,
- które są eksploatowane lub świadczone w warunkach konkurencyjnego rynku, gdzie różni konkurenci świadczą podobne usługi,
- w przypadku gdy stosowanie Rozporządzenia 2177 może mieć negatywny wpływ na funkcjonowanie rynku obiektów infrastruktury usługowej.
Zwolnienie nie będzie mogło jednak dotyczyć obowiązków określonych w art. 4 ust. 2 lit. a) – d) i lit. m oraz art. 5 Rozporządzenia 2177. Są to:
- zawarcie w opisie obiektu:
—wykazu wszystkich instalacji, w których świadczone są usługi związane z koleją, w tym informacje na temat ich lokalizacji i godzin otwarcia;
—danych kontaktowych operatora obiektu infrastruktury usługowej;
—opisu właściwości technicznych obiektu infrastruktury usługowej obejmującego np. bocznice lub tory manewrowe i rozrządowe, wyposażenie techniczne służące do załadunku i rozładunku, mycia i konserwacji oraz dostępna zdolność magazynowania; informacji na temat prywatnych torów bocznych lub bocznic, które nie są częścią infrastruktury kolejowej, ale są potrzebne, by uzyskać dostęp do obiektów infrastruktury usługowej niezbędnych do świadczenia usług transportu kolejowego;
—opisu wszystkich usług związanych z koleją, które są świadczone w obiekcie oraz ich rodzaju (podstawowe, dodatkowe lub pomocnicze);
—informacji o opłatach za uzyskanie dostępu do obiektów infrastruktury usługowej i za korzystanie z poszczególnych usług związanych z koleją świadczonych w tych obiektach;
- bezpłatnego publicznego udostępnienia opisu obiektu infrastruktury usługowej:
— przez publikację na swoim portalu internetowym lub wspólnym portalu internetowym i dostarczenie zarządcom infrastruktury odnośnika, który należy umieścić w regulaminie sieci;
—przez dostarczenie zarządcom infrastruktury, w formie gotowej do publikacji, stosownych informacji do umieszczenia w regulaminie sieci.
Wniosek o zwolnienie będzie można złożyć do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego od 1 stycznia 2019 r. Musi on wskazywać, których przepisów rozporządzenia 2177 miałaby dotyczyć decyzja Prezesa UTK. Operatorzy OIU zobligowani są umotywować złożony wniosek i wskazać przesłanki do zwolnienia danego operatora z obowiązków stosowania przepisów Rozporządzenia 2177. Przy rozpatrywaniu wniosków obowiązywać będą jednolite w całej Europie zasady. Po analizie zasadności wniosku Prezes UTK będzie wydawał decyzję, w której może przyznawać zwolnienie ze stosowania niektórych przepisów Rozporządzenia 2177. Decyzja będzie także publikowana w Dzienniku Urzędowym Prezesa UTK w terminie 14 dni od jej podjęcia. Jeżeli ustaną podstawy do zwolnienia obiektu ze stosowania przepisów Rozporządzenia 2177 Prezes UTK zobowiązany będzie do uchylenia przyznanego zwolnienia.
Zasady rozpatrywania wniosków o zwolnienie i przyznawania zwolnień zostaną opublikowane na stronie internetowej UTK.