W związku z nasilającym się procederem kradzieży i dewastacji infrastruktury kolejowej, będącym jednym z czynników wpływających na bezpieczeństwo oraz jakość świadczonych usług przewozowych, Urząd Transportu Kolejowego zbadał skalę zjawiska w Polsce oraz podjął działania zapobiegające szerzącej się patologii.
W 2011 roku zaobserwowano znaczący wzrost przestępstw związanych z kradzieżami infrastruktury kolejowej. W 2011 roku w sieci kolejowej zarządzanej przez wszystkich zarządców infrastruktury zarejestrowano 3 729 kradzieży oraz 1 468 dewastacji. W porównaniu z rokiem 2010 ich liczba wzrosła analogicznie o 48,6% i 14,2%. Straty zarządców infrastruktury z tego tytułu wyniosły około 20 mln złotych, o blisko 100% więcej niż w roku poprzednim. Liczne kradzieże i dewastacje miały bezpośredni wpływ na opóźnienia pociągów. Według danych przekazanych przez zarządców infrastruktury łączna liczba pociągów opóźnionych w 2011 roku wyniosła 16 081, z tego ponad 70,1% stanowiły pociągi pasażerskie. Liczba pociągów opóźnionych wzrosła w porównaniu z rokiem 2010 o blisko 50%. Kradzieże dotyczą w głównej mierze elementów sterowania ruchem kolejowym (SRK) 70,26%, elementów sieci trakcyjnej 14,39%, urządzeń łączności 8,3% oraz elementów linii kolejowych 6,9%.
Liczba zarejestrowanych i wykrytych zdarzeń związanych z kradzieżą oraz dewastacją w wyniku podjętych prób kradzieży, elementów infrastruktury kolejowej.
| liczba zarejestrowanych | liczba wykrytych | wykrywalność | straty w mln zł |
liczba pociągów opóźnionych w wyniku kradzieży lub dewastacji |
||||||
| kradzieży | dewastacji | kradzieży | dewastacji | kradzieży | dewastacji | pasażerskich | towarowych | |||
| dane | 2009 | 1 809 | 1 303 | 162 | 236 | 8,96% | 18,11% | 9,986 | 6 417 | 2 070 |
| 2010 | 2 509 | 1 286 | 325 | 241 | 12,95% | 18,74% | 10,306 | 8 403 | 2 326 | |
| 2011 | 3 729 | 1 468 | 502 | 248 | 13,46% | 16,89% | 19,898 | 11 288 | 4 793 | |
|
wzrost/ spadek |
2010/2009 | 38,70% | -1,30% | 100,62% | 2,12% | 4,00% | 0,63% | 3,21% | 30,95% | 12,37% |
| 2011/2010 | 48,62% | 14,15% | 54,46% | 2,90% | 0,51% | -1,85% | 93,07% | 34,33% | 106,06% | |
Rodzaje elementów infrastruktury kolejowej, będące przedmiotem kradzieży.
| elementy infrastruktury | udział kradzieży poszczególnych elementów infrastruktury | wzrost/spadek liczby kradzieży | |||
| 2009 | 2010 | 2011 | w 2010 roku | w 2011 roku | |
| urządzenia sterowania ruchem kolejowym (SRK) | 62,94% | 68,90% | 70,26% | 28,50% | 61,53% |
| elementy sieci trakcyjnej | 23,25% | 12,80% | 14,39% | -35,36% | 78,01% |
| urządzenia łączności | 7,20% | 10,76% | 8,40% | 75,41% | 23,68% |
| elementy linii kolejowej | 6,61% | 7,54% | 6,96% | 33,93% | 46,22% |
Zwalczanie kradzieży i dewastacji wpisuje się w zakres działania Grupy Roboczej ds. kradzieży infrastruktury działającej przy Prezesie Urzędu Komunikacji Elektronicznej, w której od listopada 2011 roku czynnie uczestniczą przedstawiciele Urzędu Transportu Kolejowego. Prace Grupy dotyczą szerzącego się problemu kradzieży i dewastacji, między innymi infrastruktury kolejowej, w tym: trakcyjnej, kablowej, telekomunikacyjnej i sygnałowej. Grupa ma na celu podjęcie pilnych działań:
- zmierzających do wprowadzenia zmian legislacyjnych, w tym Kodeksu Karnego, dzięki którym możliwe będzie skuteczniejsze karanie sprawców kradzieży i dewastacji,
- dotyczących realizacji ogólnopolskiej kampanii informacyjnej w mediach, zwiększającej zaangażowanie społeczeństwa w reagowaniu na przestępstwa kradzieży i akty wandalizmu,
- wykorzystujących rozwiązania stosowane w innych krajach Unii Europejskiej w celu zwalczania i przeciwdziałania przestępczości przeciwko mieniu zarządców,
- poszerzających współpracę z organami ścigania.
Urząd Transportu Kolejowego zwraca się z prośbą o zgłaszanie wszelkich uwag, sugestii oraz rozwiązań, mających na celu ograniczenie liczby kradzieży i dewastacji elementów infrastruktury kolejowej. Korespondencję w tej sprawie prosimy kierować na adres: kradzieze@utk.gov.pl.