Nawigacja

Aktualności

Informacja

Strona znajduje się w archiwum.

Wspólnotowych pociągów i peronów nie będzie od razu

09.01.2017

Europejczycy powinni wrócić do podróżowania koleją – wydaje się, że taki cel przyświeca Unii Europejskiej, która chce ujednolicić transport kolejowy. Kolej w Europie z dużym opóźnieniem ruszyła w kierunku integracji. Nie jest to proces łatwy i napotyka wiele barier. Nagła zmiana wiązałaby się z zamknięciem licznych linii kolejowych. Dlatego, by nie odciągać ludzi od kolei Unia daje sobie czas na utworzenie w pełni spójnego sytemu kolejowego.

Od początku swojego rozwoju transport kolejowy w Europie był podzielony na wiele narodowych, regulowanych w różny sposób systemów. Na przykład na Półwyspie Iberyjskim, szerokość toru była większa od standardu stosowanego w Europie, a systemów napięcia sieci było aż pięć. Do tego stosowane są różne narodowe systemy bezpieczeństwa. Pociągi w prawie całej Francji jeżdżą po innej stronie niż w sąsiednich Niemczech. To nie wszystkie przykłady trudności jakie napotyka integracja kolei w Europie.

Pierwsza istotna dyrektywa kolejowa została wydana dopiero w 1991 roku. Jednak Unia Europejska za integrację kolei na serio zabrała się dopiero w 2001 roku kiedy wydano tak zwany Pierwszy Pakiet Kolejowy. Tworzył on organy regulacyjne i umożliwiał konkurencję w międzynarodowych przewozach towarowych. Drugi Pakiet (2004 r.) umocnił te zasady i ustanowił Europejską Agencję Kolejową i dodatkowo otworzył krajowe rynki kolejowych przewozów towarowych. W Trzecim Pakiecie (2007 r.) zaczęto odnosić się do transportu pasażerskiego i otwarcia rynku przewozów pasażerskich międzynarodowych. W 2016 roku w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej została opublikowana część techniczna Czwartego Pakietu Kolejowego.

Szczegółowe wymagania jakie powinny spełniać pociągi, perony, torowiska itd. zdefiniowano w tak zwanych Technicznych Specyfikacjach Interoperacyjności – TSI (Technical Specification for Interoperability). Od początku przyjęcia założenia publikacji standardów technicznych w tej formie, do dziś wydano kilkadziesiąt aktów prawnych. TSI są uaktualniane i wprowadzane są nowe wymogi.

Z punktu widzenia podróżujących koleją TSI dotyczą wielu istotnych kwestii. Od systemów bezpieczeństwa takich jak tak zwana sygnalizacja kabinowa przez opis jak powinny być zbudowane pociągi do określenia parametrów peronu tak by ułatwiał wsiadanie osobom o ograniczonej możliwości poruszania się. TSI wprowadzają jednolity wysoki standard. Jednak większość taboru czy linii kolejowych istniejących w Europie nie spełnia wszystkich nowych wymagań. Natychmiastowa konieczność wprowadzenia w życie TSI mogłaby się zakończyć w konsekwencji nawet zamknięciem niedostosowanych szlaków. Dlatego regulacje unijne przewidują możliwość odstępstw od najnowszych TSI. Taką możliwość opisuje też szczegółowo ustawa o transporcie kolejowym.

TSI przewidują przypadki szczególne w których mogą być stosowane odstępstwa od norm. Kolejnym wyjątkiem od zasady stosowania TSI są punkty otwarte –czyli obszary, które powinny być uregulowane, ale na razie stosuje się w nich normy krajowe. W prawodawstwie unijnym i krajowym przewidziane są też odstępstwa od stosowania TSI. Są one możliwe między innymi gdy nowe specyfikacje pojawią się w czasie projektowania lub budowy nowego podsystemu albo modernizacji lub odnowienia istniejącego podsystemu. Prace muszą być na zaawansowanym etapie lub być przedmiotem umowy. Powodem wnioskowania o odstępstwo mogą być względy ekonomiczne. O odstępstwo od nowych TSI występuje np. zarządca infrastruktury. Kiedy wniosek jest poprawny i odpowiednio umotywowany Prezes UTK przekazuje go do Komisji Europejskiej. Jeśli nie ma ona zastrzeżeń może zostać wydana decyzja o odstępstwie. Niezależnie od złożonych wniosków o przyznanie odstępstwa, Prezes UTK przekazuje Komisji Europejskiej, w terminie roku od dnia wejścia w życie każdej TSI, wykaz projektów na zaawansowanym etapie realizacji.

Stosowanie odstępstw od TSI nie powinno być regułą. Są to przypadki szczególne. Jednak dzięki temu możliwe jest kontunuowanie rozpoczętych już inwestycji. Rozłożone na lata wprowadzanie kolejnych nowych norm pozwala na dostosowanie systemów kolejowych w Europie. Skutkiem będzie podniesienia atrakcyjności kolei w całej Unii Europejskiej.

do góry