Transport kolejowy jest sektorem transportu szczególnie wymagającym jeśli chodzi o bezpieczeństwo. Jest ono bowiem kluczowym i niezbędnym warunkiem zrównoważonego rozwoju branży kolejowej, dlatego każdy podmiot prowadzący działalność w obszarze kolejowym powinien w ramach swojej działalności utrzymywać i podnosić poziom bezpieczeństwa.
Na tej podstawie można zdefiniować kulturę bezpieczeństwa jako system obejmujący postawy określonej grupy wobec ryzyka, bezpieczeństwa i zagrożeń, wskazujący wartości, które w danym obszarze uznawane są za kluczowe.
Kultura bezpieczeństwa jest podstawową przesłanką skutecznie działającego systemu kolejowego, a bazujące na kulturze bezpieczeństwa systemy zarządzania bezpieczeństwem i utrzymaniem są elementami niezbędnymi we wszystkich organizacjach kolejowych w celu utrzymywania i podnoszenia poziomu bezpieczeństwa.
Prawidłowo rozumiana kultura bezpieczeństwa opiera się na wysokim poziomie zaufania i szacunku pomiędzy pracownikami i kierownictwem, dlatego musi być kreowana i wspierana przez kierownictwo wyższego szczebla.
W 2016 r. opracowany i wdrożony został projekt Deklaracja w sprawie rozwoju kultury bezpieczeństwa w transporcie kolejowym. Jako kontynuacja Deklaracji powstał Konkurs kultury bezpieczeństwa w transporcie kolejowym.