Prezes Urzędu Transportu Kolejowego informuje, że na dysponentach pojazdów kolejowych ciąży obowiązek zgłaszania wszelkich pojazdów kolejowych, które zostały dopuszczone do eksploatacji na terenie Rzeczpospolitej Polskiej w celu nadania im kodów identyfikacyjnych, zwanych „numerami EVN” (European Vehicle Number) oraz rejestracji w krajowym rejestrze kolejowym zwanym dalej „rejestrem NVR” (National Vehicle Register). Obowiązek dotyczy również zgłaszania wszelkich zmian danych dotyczących pojazdów kolejowych już zarejestrowanych w rejestrze NVR w zakresie danych objętych tym rejestrem. Prezes UTK jest zobowiązany zapewnić przydzielenie każdemu pojazdowi kolejowemu własnego kodu identyfikacyjnego. Kod ten następnie jest wprowadzany do rejestru NVR. W związku z powyższym, wnioskodawca jest zobowiązany zgłosić wniosek o nową rejestrację, zmianę danych lub wycofanie z eksploatacji wraz z niezbędną dokumentacją, wskazaną w ustawie o transporcie kolejowym oraz w aktach wykonawczych do ustawy.
Takie podejście do zagadnienia wynika z postanowień Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/57/WE z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei we Wspólnocie (Dz.U.UE.L.2008.191.1), która w art. 33 stanowi, iż każde państwo członkowskie prowadzi rejestr pojazdów kolejowych dopuszczonych do eksploatacji na jego terytorium. Zagadnienie rejestru NVR zostało rozwinięte również w Decyzji Komisji z 9 listopada 2007 r., przyjmującej wspólną specyfikację dotyczącą krajowego rejestru pojazdów kolejowych, określonego w art. 14 ust. 4 i 5 dyrektyw 96/48/WE i 2001/16/WE (Dz.U.UE.L.2007.305.30).
W świetle brzmienia pkt 3) preambuły do ww. decyzji, NVR każdego państwa członkowskiego powinien obejmować wszystkie pojazdy kolejowe dopuszczone do eksploatacji w danym państwie członkowskim. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 23 ust. 3 Ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz. 1594, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o transporcie kolejowym”, przejazdy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej mogą być realizowane wyłącznie pojazdami kolejowymi, które zostały oznaczone europejskim numerem pojazdu (EVN). Jedynie indywidualnie udzielona zgoda Prezesa UTK dla konkretnego podmiotu rynku kolejowego może stanowić odstępstwo od powyższej reguły.
Reasumując: obowiązki zgłaszania Prezesowi UTK wszelkich pojazdów kolejowych, które zostały dopuszczone do eksploatacji, celem nadania im numerów EVN oraz rejestracji w rejestrze NVR, jak również zgłaszania wszelkich zmian danych dotyczących pojazdów kolejowych już zarejestrowanych w rejestrze NVR w zakresie danych objętych tym rejestrem, spoczywają na dysponencie pojazdu kolejowego.
Przypomnieć należy, że zgodnie z treścią § 29 Rozporządzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru oraz sposobu oznakowania pojazdów kolejowych (Dz. U. z 2013 r. poz. 211), dotychczasowe oznakowanie wszystkich pojazdów kolejowych należy dostosować do wymagań niniejszego rozporządzenia w terminie do 31 grudnia 2016 r.
Z uwagi na zbliżający się termin zakończenia dostosowywania oznaczeń pojazdów do wymagań określonych we wskazanych powyżej przepisach, jak również licznych przypadków niewywiązywania się z obowiązków dotyczących rejestracji przez podmioty rynku kolejowego, Prezes UTK przypomina dysponentom pojazdów kolejowych o konieczności dopełnienia spoczywających na nich obowiązków i złożeniu wszelkich wniosków dotyczących pojazdów dopuszczonych do eksploatacji na terenie Rzeczpospolitej Polskiej.
Wywiązanie się przez dysponentów pojazdów kolejowych z przewidzianych prawem ww. zobowiązań będzie weryfikowane w toku kontroli przeprowadzanych przez Prezesa UTK.
Ze względu na bezpośrednie powiązanie istoty problemu z zagadnieniem bezpieczeństwa ruchu kolejowego, ustawodawca wyposażył Prezesa UTK w narzędzie w postaci możliwości nałożenia kary pieniężnej na niezdyscyplinowanych dysponentów pojazdów kolejowych. Zgodnie z art. 66 ust. 1 pkt 6 ustawy o transporcie kolejowym, brak poinformowania Prezesa UTK o zmianach dotyczących pojazdu kolejowego związanych z koniecznością wprowadzenia zmian w NVR jest przesłanką do nałożenia kary pieniężnej na przedsiębiorcę. Zgodnie z ust. 2a wskazanego artykułu, wysokość wskazanej kary pieniężnej może wynosić do 2% rocznego przychodu przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym. Kary pieniężne podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji w zakresie egzekucji obowiązków pieniężnych i stanowią dochód budżetu państwa.
Praktyczne informacje odnoszące się do procesu rejestracji pojazdów kolejowych oraz zmian w krajowym rejestrze pojazdów, zostały zamieszczone na stronie internetowej pod adresem: