W dniu 1 marca 2013 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu prowadzenia rejestru oraz sposobu oznakowania pojazdów kolejowych (Dz. U. z 14 lutego 2013 r., poz. 211).
Rozporządzenie zmienia zasady umieszczania tablic relacyjnych w składach pociągów. Oznakowanie pociągu pasażerskiego, wykonuje się poprzez umieszczenie wewnętrznych i zewnętrznych tablic informacyjnych kierunkowych i numerowych.
Obowiązek musi być realizowany we wszystkich rodzajach pociągów, w tym regionalnych. Z obowiązku umieszczania tablic wewnętrznych zwolniono wyłącznie pociągi kursujące w komunikacji miejskiej.
Rolą tablic kierunkowych jest informowanie podróżnych o rodzaju i numerze pociągu, nazwie pociągu – o ile ona występuje i trasie jazdy, w tym stacji początkowej, stacjach pośrednich i przystankach oraz o stacji końcowej biegu pociągu.
Oznakowanie pociągów, wzory tablic kierunkowych i numerowych oraz ich rozmieszczenie określono w załączniku nr 5 do rozporządzenia.
Format i metoda wykonania tablic relacyjnych
Prezes UTK przypomina, że napisy na wewnętrznych i zewnętrznych tablicach informacyjnych kierunkowych i numerowych wykonuje się pismem jednoelementowym, bezszeryfowym. Na tablicach kierunkowych wewnętrznych i zewnętrznych nie należy umieszczać: ozdobników i rysunków lub napisów wykonanych pismem ozdobnym – z wyjątkiem kursów specjalnych lub okazjonalnych.
Tablice kierunkowe i numerowe tradycyjne powinny mieć napisy w kolorze czarnym umieszczone na białym tle, z wyjątkiem określonych w ust. 2–7 załącznika nr 5 do rozporządzenia. Tablice kierunkowe elektroniczne powinny mieć czarne lub ciemnogranatowe tło, zaś elementy tworzące litery i cyfry powinny mieć barwę silnie kontrastową bez względu na rodzaj i siłę oświetlenia zewnętrznego lub jego brak. Niezgodne z rozporządzeniem jest umieszczanie tablic relacyjnych wykonanych w sposób niedbały pismem ręcznym na tablicach kartonowych.
Tablice kierunkowe zewnętrzne należy umieszczać w każdym z rodzajów pociągów
(w tym również regionalnych):
-
na ścianie bocznej wagonu (w tym również w wagonach zespołów trakcyjnych)
w taborze:
a) nowym lub modernizowanym – w świetliku w pobliżu każdego wejścia do wagonu,
b) eksploatowanym – przy jednym z wejść po każdej stronie wagonu,
c) ze stałą obsługą – co najmniej przy wejściu do wagonu znajdującym się w pobliżu przedziału konduktorskiego;
2) na ścianie czołowej pojazdu prowadzącego pociąg, z wyłączeniem pociągów realizujących międzywojewódzkie lub międzynarodowe przewozy pasażerskie.
Pociągi zestawione z zespołów trakcyjnych, wagonów silnikowych lub z lokomotywy i składu wagonów, jeżdżące w systemie ciągnij – pchaj (push-pull), powinny dodatkowo posiadać tablice kierunkowe zewnętrzne umieszczone na ścianie czołowej pojazdu prowadzącego pociąg, z wyłączeniem pociągów zestawionych z zespołów trakcyjnych dużych prędkości. Należy wskazać, że w przypadku zespołów trakcyjnych tablice relacyjne powinny być umieszczone w każdym przedsionków wagonów wchodzących w skład zespołu trakcyjnego.
Tablice kierunkowe wewnętrzne należy umieścić we wszystkich przedsionkach wagonów w pociągu, w tym również w wagonach zespołów trakcyjnych. Wymaganie to nie jest obowiązkowe wyłącznie dla pociągów kursujących w komunikacji miejskiej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym (Dz. U. z 2011 r. Nr 5, poz. 13 i Nr 228, poz. 1368).
Pod pojęciem pociągów kursujących komunikacji miejskiej należy zatem rozumieć pociąg wykonujący gminne przewozy pasażerskie wykonywane w granicach administracyjnych miasta albo
a) miasta i gminy,
b) miast, albo
c) miast i gmin sąsiadujących
— jeżeli zostało zawarte porozumienie lub został utworzony związek międzygminny w celu wspólnej realizacji publicznego transportu zbiorowego;
Tablic kierunkowych nie wolno zastępować innymi tablicami. Informacje o zmianie przeznaczenia wagonu zamieszcza się na dodatkowych tablicach, umieszczonych wewnątrz wagonu. Wagony w pociągach, w których nie mogą przebywać podróżni, powinny być oznakowane na zewnątrz tablicami zawierającymi taką informację.
Podczas planowanych kontroli pociągów pasażerskich Prezes UTK dokona weryfikacji stosowania przez przewoźników nowych zasad oznakowania pociągów w tablice relacyjne. Brak wyposażenia pociągów we właściwe tablice kierunkowe ogranicza prawa pasażerów do otrzymania należytej informacji w trakcie podróży i stanowi bezprawną praktykę naruszająca interesy pasażerów w transporcie kolejowym. Informowanie o rodzaju i numerze pociągu oraz trasie jazdy jest bardzo ważnym elementem obsługi podróżnych i stanowi jeden z podstawowych obowiązków przewoźników kolejowych.