W dniach 30 i 31 stycznia 2013 r. Urząd Transportu Kolejowego, we współpracy z Europejską Agencją Kolejową zorganizował warsztaty dla podmiotów funkcjonujących w sektorze transportu kolejowego, przedstawicieli administracji krajowej oraz innych krajowych instytucji i organizacji, poświęcone wyjaśnieniu wymagań wspólnotowych, w szczególności w zakresie:
- Certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie wagonów towarowych (link)
- Wspólnej Metody Bezpieczeństwa w zakresie Oceny Ryzyka (link)
- Wspólnej Metody Bezpieczeństwa w zakresie Monitorowania (link)
- Wspólnej Metody Bezpieczeństwa w zakresie Nadzoru (link)
W ramach warsztatów przedstawione zostały również cele europejskiej polityki w obszarze kolejnictwa oraz zarysowana została pierwszoplanowa rola systemu zarządzania bezpieczeństwem (SMS) w bezpiecznym zarządzaniu eksploatacją systemu kolejowego przez przedsiębiorstwa kolejowe i zarządców infrastruktury kolejowej.
Wdrożony w praktyce system zarządzania bezpieczeństwem, stwarza bowiem ustrukturyzowane ramy zapewniające, że konkretny podmiot (przedsiębiorstwo kolejowe lub zarządca infrastruktury):
- Zorganizowany jest w sposób zapewniający prowadzenie działalności w bezpieczny sposób,
- Posiada wdrożone procesy operacyjne i wspierające związane z prowadzoną działalnością,
- Na bieżąco monitoruje efektywność praktycznego stosowania procesów,
- Podejmuje wymagane działania naprawcze i korygujące.
Istotna część warsztatów poświęcona została zaprezentowaniu koncepcji wspólnych metod bezpieczeństwa w zakresie obejmującym ocenę ryzyka (Rozporządzenie 352/2009) oraz monitorowanie (Rozporządzenie 1078/2012). Metody te muszą być obowiązkowo stosowane przez przedsiębiorstwa kolejowe, zarządców infrastruktury oraz podmioty odpowiedzialne za utrzymanie, w procesie wprowadzania zmian technicznych, eksploatacyjnych i organizacyjnych związanych z ich funkcjonowaniem oraz w procesie monitorowania skuteczności stosowania w praktyce systemu zarządzania bezpieczeństwem lub systemu zarządzania utrzymaniem.
W tej części warsztatów podkreślona została konieczność właściwego dokumentowania procesu decyzyjnego przeprowadzanego w przedsiębiorstwie odnośnie zaklasyfikowania wdrażanych zmian jako znaczących, czyli wymagających uruchomienia procesów przewidzianych w rozporządzeniu dotyczącym oceny ryzyka, lub nie znaczących, w stosunku do których procesy te stosowane mogą być na zasadach dobrowolności.
Kluczowa, najbardziej obszerna część warsztatów poświęcona została omówieniu wymagań wspólnotowych z obszaru certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie wagonów towarowych (ECM) wynikających z treści Rozporządzenia 445/2011 oraz właściwych dokumentów pozalegislacyjnych. W ramach tej części zaprezentowano szczegółowe informacje dotyczące definicji „wagonu towarowego”, zakresu certyfikacji ECM oraz możliwych do zastosowania schematów certyfikacyjnych. Przedstawiciele Europejskiej Agencji Kolejowej wskazali również elementy i procesy systemu zarządzania bezpieczeństwem, które w przypadku przedsiębiorstw kolejowych i zarządców infrastruktury kolejowej, mogą zostać wykorzystane na potrzeby zorganizowania procesu utrzymania oraz podkreślili rolę umów w procesie określania wzajemnych relacji i odpowiedzialności, pomiędzy zaangażowanymi stronami, takimi jak przedsiębiorstwa kolejowe, zarządcy infrastruktury, dysponenci oraz podmioty odpowiedzialne za utrzymanie i zakłady utrzymania.
W ramach tej części spotkania wyjaśniono, że prawo wspólnotowe nie nakazuje określonym podmiotom pełnienia funkcji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie, natomiast wymaga, aby każdy wagon towarowy, niezależnie od zakresu jego eksploatacji w ramach ogólnodostępnej infrastruktury państwa członkowskiego, posiadał przypisany podmiot odpowiedzialny za utrzymanie.
Przedstawiciele Agencji wyjaśnili przy tym, że termin „wagon towarowy” powinien być rozumiany szeroko w kontekście Rozporządzenia 445/2011. Szczegółowe wyjaśnienia w tej sprawie zawarte zostały w Przewodniku wdrażania rozporządzenia 445/2011 w sprawie systemu certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie wagonów towarowych. Wagonem towarowym, podlegającym wymaganiom rozporządzenia o ECM, zgodnie z podejściem europejskim jest zasadniczo każdy pojazd nieposiadający własnego napędu, przystosowany do:
- Przewozu ładunku
- Przewozu innych materiałów wykorzystywanych przy budowie i utrzymaniu infrastruktury
Jednocześnie, zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w przewodniku wdrażania, w ramach definicji wagonu towarowego mieszczą się także wszelkie maszyny torowe (OTM) zarówno z napędem jak i bez napędu, w sytuacji w której przewożone są na miejsce prac po ogólno dostępnej infrastrukturze, w składach pociągów, w trybie bez napędu.
W ramach warsztatów uczestnicy mieli również możliwość udziału w ćwiczeniu praktycznym, ukierunkowanym na zapoznanie się z kryteriami zdefiniowanymi w art. 4 rozporządzenia Komisji nr 352/2009 w sprawie oceny ryzyka, w celu przeprowadzenia postępowania ukierunkowanego na ocenę czy zmiana w określonej, hipotetycznej sytuacji miała charakter znaczący czy też nie.
Drugi dzień warsztatów przeznaczony był na prezentacje przygotowane przez przedstawicieli podmiotów funkcjonujących na Polskim rynku kolejowym w odniesieniu do problematyki certyfikacji podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie. W tej części spotkania omówiono doświadczenia krajowych podmiotów oraz problemy dotyczące wdrażania nowych wymagań, włączając w to problemy o charakterze legislacyjnym.
Popołudniowa część drugiego dnia warsztatów przeznaczona była wyłącznie dla przedstawicieli krajowej władzy bezpieczeństwa (UTK) i ukierunkowana była przede wszystkim na omówienie koncepcji nadzoru administracji krajowej nad przedsiębiorstwami kolejowymi, zarządcami infrastruktury oraz podmiotami odpowiedzialnymi za utrzymanie, realizowanego zgodnie z wymaganiami nowej wspólnej metody bezpieczeństwa dla nadzoru.
W warsztacie wzięło udział około 100 przedstawicieli przedsiębiorstw kolejowych, zarządców infrastruktury kolejowej oraz przedstawicieli krajowej administracji i instytucji i organizacji działających w obszarze transportu kolejowego.
Prezentacja 1: 
Prezentacja 2:
 |
 |
 |