Według wstępnych statystyk prowadzonych przez Urząd Transportu Kolejowego, wskaźnik wypadkowości za 2023 r. wyniósł 2,05 co oznacza dwa wypadki na milion pociągokilometrów. „To wciąż za dużo, ale patrząc z perspektywy kilku lat to dwa razy mniej wypadków na milion pociągokilometrów niż np. w 2009 roku” – powiedział dr inż. Ignacy Góra, Prezes UTK. Dodał, że wskaźnik będzie najprawdopodobniej ostatecznie niższy, bo część wypadków może zostać przekwalifikowana przez prokuraturę.
W 2023 r. na sieci kolejowej doszło do 565 wypadków: 145 w ramach systemu kolejowego i 420 z udziałem strony trzeciej. Wypadków, za które odpowiada wyłącznie system kolejowy było o 2 mniej niż w 2022 r. O niemal 15% wzrosła liczba wypadków, które zaistniały z udziałem strony trzeciej. W ubiegłym roku najwięcej było zdarzeń z udziałem osób przechodzących przez tory w miejscach niedozwolonych – 208 (175 w 2022 r.) w których zginęły 152 osoby. Na przejazdach kolejowo-drogowych doszło do 189 wypadków (181 w 2022 r.) z 40 ofiarami śmiertelnymi. Rok do roku liczba wypadków na wszystkich przejazdach wzrosła o ponad 4%. Jednak na przejazdach kat. D (zabezpieczone wyłącznie krzyżem św. Andrzeja lub krzyżem św. Andrzeja i znakiem Stop) liczba wypadków wzrosła o niemal 20% (ze 101 do 121). Na to szczególną uwagę zwrócił Prezes UTK.
„To sytuacja wymaga pilnej poprawy. Wypadki na przejazdach kolejowo-drogowych to wciąż jedne z najczęściej występujących zdarzeń w systemie kolejowym. Są one zagrożeniem nie tylko dla kierowców i pieszych, ale także dla maszynistów, obsługi pociągu i pasażerów. W ostatnich latach ponad 30 maszynistów odniosło obrażenia w wypadkach na przejazdach kolejowo-drogowych. Dlatego wspólnie z Ministerstwem Infrastruktury i PKP Polskimi Liniami Kolejowymi dążymy do tego, aby przynajmniej na 500 przejazdach kolejowo-drogowych kat. D w Polsce wdrożyć nowoczesne systemy monitorujące i automatycznie rejestrujące niebezpieczne zachowanie kierowców”– powiedział Ignacy Góra, Prezes UTK.
Wśród wypadków, do których doszło w ramach systemu kolejowego, najwięcej, bo 37 było przypadków niezatrzymania pociągu przed sygnałem wskazującym stój (B 34), to wzrost o 3 wypadki względem 2022 r. Łącznie z incydentami (C44) tak zwanych zdarzeń SPAD (z ang. signal passed at danger) było 167 – o niemal 10% więcej niż w 2022 r. Liczba wypadków przy prowadzeniu prac inwestycyjnych na liniach kolejowych pozostała na tym samym poziomie – 19, zmniejszyła się za to liczba incydentów – 15 (20 w 2022 r.).
„W całym systemie kolejowym nieustannie należy wspierać człowieka. Na blisko 8 300 km linii kolejowych planowanie jest wdrożenie ETCS, który do minimum ogranicza wpływ błędu ludzkiego na bezpieczeństwo. Potrzebne jest przyspieszenie tego procesu. Od kilku lat postulujemy również aby na 9 000 km pozostałych linii nieobjętych planami instalacji ETCS, wdrożyć jego prostszą wersję, czyli ETCS Limited Supervision. To działania kluczowe dla poprawy bezpieczeństwa prowadzenia ruchu kolejowego w Polsce” – stwierdził Ignacy Góra.
Obszarem szczególnego zainteresowania w trakcie debaty otwarcia było bezpieczeństwo prowadzenia inwestycji kolejowych. Prezes UTK Ignacy Góra odniósł się do sposobów ich zabezpieczania oraz nadzoru nad prowadzonymi pracami: „W 2023 r. przeprowadziliśmy niemal 30 kontroli dotyczących procesu inwestycyjnego, w trakcie których stwierdzono ponad 70 nieprawidłowości. Te obszary trzeba poprawić. W ramach Akademii Bezpieczeństwa Kolejowego uruchomimy szkolenia związane z tym tematem.”
Forum Bezpieczeństwa Kolejowego to coroczna konferencja poświęcona bezpieczeństwu transportu kolejowego w Polsce. Tematyka tegorocznej edycji zorganizowanej przez Zespół Doradców Gospodarczych TOR obejmowała m.in. cyberbezpieczeństwo na kolei, szanse i zagrożenia związane z rozwojem AI, niezawodność taboru i infrastruktury, a także wdrażanie ERTMS/GSM-R.
