By wnioskodawca uzyskał odstępstwo od stosowania TSI konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie projektu na zaawansowanym etapie realizacji. Wykaz takich projektów dane państwo członkowskie przekazuje Komisji w terminie jednego roku od wejścia w życie każdej TSI (art. 7 ust. 2 dyrektywy 2016/797).
Projekt na zaawansowanym etapie realizacji wg Dyrektywy 2016/797 oznacza każdy projekt, który znajduje się na tak zaawansowanym etapie planowania lub realizacji, że zmiany w zakresie specyfikacji technicznych mogłyby zagrozić planowej rentowności projektu.
W okresie przejściowym wynikającym bezpośrednio z TSI, dla projektów na zaawansowanym etapie realizacji nie ma obowiązku uzyskania odstępstwa zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2016/797. Natomiast dla projektu na zaawansowanym etapie realizacji, dla którego TSI nie przewiduje okresu przejściowego, konieczne jest uzyskanie odstępstwa zgodnie z art. 7 ust. 1 lit. a) Dyrektywy 2016/797. Takim przypadkiem może być np. modernizacja pojazdu kolejowego związana z wyposażeniem w urządzenia pokładowe opracowane zgodnie ze specyfikacjami ERTMS #2.
Przykładem może być TSI Sterowanie. Od 16 czerwca 2019 r. obowiązuje zmieniona wersja TSI w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej (TSI CCS). Zmiana została wprowadzona rozporządzeniem wykonawczym Komisji (UE) 2019/776 z dnia 16 maja 2019 r. Jednak istnieje możliwość stosowania przepisów pierwotnej TSI CCS w wersji rozporządzenia Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. Jednak do tego potrzebne jest zgłoszenie na listę projektów na zaawansowanym etapie realizacji.
Wnioskodawca, który będzie chciał złożyć wniosek o zezwolenie, na podstawie pierwotnej wersji TSI CCS, powinien zgłosić do Prezesa UTK projekty:
- dotyczące urządzeń przytorowych,
albo - dotyczące urządzeń pokładowych opracowanych zgodnie ze specyfikacjami ERTMS #2 lub #3 wymienionymi w tabeli A.2. załącznika A do TSI CCS,
które na dzień 16 czerwca 2019 r. (dzień wejścia w życie rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2019/776), znajdowały się na zaawansowanym etapie rozwoju.
Zgodnie z nowymi przepisami proces uzyskania odstępstwa różnił będzie się od stosowanego obecnie - nie będzie obejmował okresu 6 miesięcy oczekiwania na opinię Komisji Europejskiej dotyczącą projektu. Zmiana powinna przyspieszyć proces wydania decyzji. Informację o zaawansowanym etapie realizacji należy przekazać do Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego. Pismo powinno zawierać:
- określenie projektu;
- określenie jego zakresu (wskazanie linii, punktów kilometrowych, długości, zakresu technicznego, w tym rodzaju sygnalizacji, wersji ERTMS i innych, liczby i rodzaju taboru, dostawcy, informacji o mających zastosowanie TSI);
- wskazanie kluczowych dat projektu (planowanie wdrożenie, daty dostaw i inne ważne dla projektu);
- wskazanie mających zastosowanie specyfikacji technicznych i norm;
- określenie wszelkich innych informacji np. o przyznanych odstępstwach budżetowych dla projektu, jeśli istnieją.
Odwołania prawne:
- Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 z dnia 11 maja 2016 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei w Unii Europejskiej
- Rozporządzenie Komisji (UE) 2016/919 z dnia 27 maja 2016 r. w sprawie technicznej specyfikacji interoperacyjności w zakresie podsystemów „Sterowanie” systemu kolei w Unii Europejskiej
- Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2019/776 z dnia 16 maja 2019 r. zmieniające rozporządzenia Komisji (UE) nr 321/2013, (UE) nr 1299/2014, (UE) nr 1301/2014, (UE) nr 1302/2014 i (UE) nr 1303/2014, rozporządzenie Komisji (UE) 2016/919 oraz decyzję wykonawczą Komisji 2011/665/UE w odniesieniu do dostosowania do dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/797 oraz realizacji celów szczegółowych określonych w decyzji delegowanej Komisji (UE) 2017/1474