Dokument opisuje wyniki kontroli przeprowadzanych w latach 2016-2017 przez NIK, Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, Państwową Straż Pożarną i Urząd Transportu Kolejowego. Rok 2016 był najbezpieczniejszy dla transportu kolejowego w Polsce w okresie ostatnich 5 lat Ustalone w kontroli nieprawidłowości oraz ryzyka zagrożeń wskazują jednak, że stan bezpieczeństwa przewozów kolejowych nie jest w pełni zadowalający.
Pomimo dużego nakładu pracy Urzędu Transportu Kolejowego w zakresie audytów funkcjonowania systemów zarządzania bezpieczeństwem na kolei (SMS), występowały przypadki nieuaktualniania przez przedsiębiorców kolejowych ksiąg SMS i prowadzenia działań niezgodnych z zapisanymi w nich procedurami. Stan ten prowadził m.in. do wzrostu liczby incydentów na sieci kolejowej.
Najwyższa Izba Kontroli opisała również dobre praktyki stosowane przez Urząd Transportu Kolejowego. Wymieniane są takie działania jak objęcie monitorowaniem i wnikliwą analizą wszystkie przypadki zdarzeń polegających na niezatrzymaniu się pojazdu kolejowego przed sygnałem „Stój” lub w miejscu, w którym powinien się zatrzymać. Ma to związek z utrzymywaniem się wysokiej liczby takich przypadków.
Wymieniając dobre praktyki NIK wylicza także aplikację „System Obsługi Licencji Maszynisty”, która usprawnia licencjonowanie maszynisty (wydawanie, aktualizację, przedłużenie licencji) oraz umożliwia weryfikację uprawnień i kwalifikacji zdrowotnych maszynistów. Wskazuje również uruchomienie szereg kanałów do zgłaszania w sposób elektroniczny skarg i wniosków związanych z bezpieczeństwem ruchu kolejowego. - Cieszę się, że działania UTK na rzecz klientów są zauważane. Staramy się by urzeczywistniać wizję urzędu, czyli tworzyć nowoczesny i otwarty urząd dbający o wysokie standardy wykonywania usług na rynku transportu kolejowego – mówi Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego.
O otwartości urzędu mogą świadczyć inne działania zauważone przez NIK, takie jak „Akademia UTK, czy „Piątki z UTK” – spotkania, na których są udzielane informacje dot. bezpieczeństwa ruchu kolejowego i działalności Urzędu. W raporcie wspomniano również o „Kolejowym ABC” – programie edukacyjnym przeznaczonym dla dzieci i „Dniu pasażera” – spotkaniach, na których udzielane są porady dotyczące praw przysługujących podróżnym.